Elebidun izateak baditu ondorioak, hizkuntza baten baino gehiagotan komunikatzeko gaitasuna izateaz gain. Hau honela, elebidunen eta elebakarren arteko alderaketek zientzilari askoren interesa piztu dute aspalditik. Artikulu honetan, ondorio linguistikoei eta kognitiboei erreparatuko diegu, ondorio positiboei zein negatiboei, eta horretarako hainbat ikerketaren emaitzetan oinarrituko gara. Halaber, “abantaila elebidunaren” hipotesia aurkeztuko dugu

Moodle da software askeko Ikaskuntza Kudeatzeko Sistema (Learning Management System - LMS) hedatuena. Etapa guztietako ikastetxeetan eta unibertsitatean erabili arren, gutxitan aprobetxatzen dira ahalbidetzen dituen posibilitate gehienak. Izan ere, dokumentu- edo baliabide-biltegi soil gisa erabiltzen dute Moodle irakasle askok; jarduerekin aritzen diren irakasle gehienek, aldiz, zereginak (ikasleak bidali beharreko dokumentu edo fitxategitan oinarrituriko aktibitateak), galdetegiak edota foroak baino ez dituzte. Hala ere, askoz gehiago da Moodle. Artikulu honetan, Moodle-ri etekina ateratzen lagunduko diguten eta ikasketa ludikoago eta erakargarriago egingo duten hainbat baliabide eta jarduera aztertuko dugu.

Gaur egun, ikaskuntza kudeatzeko sistema (LMS) edo plataforma telematikoen artean Moodle da ezagunena, ezbairik gabe. Hezkuntza-etapa guztietako zentroetan ari da erabiltzen, gurean nahiz nazioartean. Hala ere, ikaragarrizko zabalkunde hori gorabehera, galdera asko datozkigu Moodleren erabileraren egokitasunaz. Moodleren erabiltzaile guztiek behar al dute Moodle? Beren beharrak asetzen al ditu? Zein dira Moodlek ekar ditzakeen abantailak? Eta desabantailak? Artikulu honetan, galdera horiei erantzuten saiatuko gara; betiere, hezkuntza-zentro txiki edo ertain batean ari den irakasle edo ikastaro-sortzaile baten ikuspuntutik.

Egun, gutxiago irakurtzen dugun ideia bolo-bolo dabil: liburu gutxiago, aldizkari gutxiago… Informazio gutxiago jasotzen al dugu? Argi dago ezetz. Informazioa inoiz baino saretuago dagoen momentu honetan, bistakoa da edukiak kontsumitzeko ohiturak aldatu egin direla, oro har. Ikus-entzunezko komunikazioa edo komunikazio digitala da hedatuen dagoena, testu idatzitik harago doana, hain zuzen ere, eta bideoa da horren adibiderik garbiena. Hezkuntza-esparruak ezin dio muzin egin agertoki berri horri eta hezkuntza-jardunean bideoak txertatzeko ahalegina egin beharko litzateke. Artikulu honen helburua da horretarako irizpideak eta gidalerroak eskaintzea

Urteak emanda euskararen irakaskuntzan euskaltegi publiko batean, itzultzaile-lanetan aritu beharrean kausitu ginen eta bi unibertso horien — irakaskuntza eta itzulpengintza— arteko jauzia egin beharrean, beraz. Bi mundu horien arteko trantsizioan topatu ditugun aldeak eta egin behar izan ditugun urratsak batu, eta zortzi kategoriatan sailkatuta azaldu nahi izan ditugu artikulu honetan.

Bi tailer egin berri ditut euskara-irakasleekin: bata, idazketa sortzailearen inguruan; bestea, literaturaren ahozko baliabideak ardatz hartuta. Ez dira lehenak, ia mende laurden baitaramat esanak eta idatziak josten, bakarka nahiz taldean.

Tailerrotan egin duguna idatziz azaltzeko eskatu didate. Tailerron motorra ekinez ikastea izanik, zaila egiten zait modu informatzaile hutsean aritzea. Artikulu hau izan bedi, bada, tailerron berariazko izana ere ezagutzeko lagina.

Iratxe Garmendia eta Mikel Urdangarinek “eusLiderrak. Hizkuntza-portaera berriak sortzeko tailerra” izeneko artikulua landu dute. Bertan, 2008an hasitako proiektu horren giltzarrietako batzuk jaso dituzte, hala nola egitasmoaren helburuak, oinarri teorikoak eta egitura; horiez gain, orain arte izandako emaitzak eta gerora begirako ondorioak plazaratu dituzte. Artikulugileek diotenez, saio horietan, era egituratuan eskaintzen zaie parte-hartzaileei zenbait informazio, tresna eta eredu. Bestalde, helburu bikoitza du egitasmoak: batetik, euskaraz hitz egiteko lotsak, beldurrak edo aurreiritziak gainditzea, eta, bestetik, ekintza bat burutzea euskaraz. Lortutako aldaketa txikia izanik ere, emozionalki esanguratsua bada, arrakalatu egingo du partaideak aurretik zuen sistema, eta, ondorioz, pentsamendua berregituratu beharra ekarriko du. Pentsaera zuzentzaile berri horrek, atzetik, portaera-aldaketa gehiago eta iraunkorragoak ekarriko dituela azaltzen dute.

Teknologia, erritmo desberdinetan, ikasgelaren fisionomia taxutzen duen elementu bat gehiago da hezkuntzan. Ikasgelaren barruan eta kanpoan lan egitea errazten duen programazio batean hura egoki integratzea funtsezkoa izan daiteke ikaskuntza- edo irakas-kuntza-esperientzia atsegin baterako, eraginkortasunari eta motibazioari dagokienez. Artikulu honetan, teknologia aurrez aurreko eskoletan txertatzeko sei etapako eredutik abiatuko gara, urrats horiek ikaskuntza autonomoa eta ikasgelaz kanpoko elkarreragina errazten baitituzte, eta, hortaz, ikasleak luzaroago daude xede-hizkuntzaren eraginpean, beren profil digitala eta lankidetza-ikaskuntza garatuz. Adibide gisa, bideoen bitartez parte hartzeko sare sozial bat proposatuko dugu, Flipgrid, eta istanteko mezularitza-sareetako ahots-oharrak erabiltzea –WhatsApp, adibidez, edo, bestela, Telegram edo Signal–.

Esparru teoriko modura, Hizkuntzen ikaskuntza, irakaskuntza eta ebaluaziorako Europako Erreferentzia Marko Bateratuaren (EEMB) Companion Volume edo Liburu Osagarriaren «online elkarreragina» inbentario berritik eta DigCompEdu gisa ezagutzen den Irakasleen gaitasun digitalerako esparru europarretik abiatuko gara. Hau da gure helburua: XXI. mendeko irakasleengan jarrera esperimentalak sustatzea eta ikaskuntza aktiboaren elementu batzuk adibide gisa jartzea, ikasgelatik kanpo ahozko online elkarreragina sustatzeko diseinatutako proposamen didaktikoen bidez, eskolan irakasleak beteko baitu ezinbestekoa den gidariaren rola.

https://doi.org/10.54512/WRED6660