Orokorrean ez omen dago kontzientzia nahikoa eta ez omen dago behar bezain argi zer rol betetzen duen ebaluazioak ikas-irakasprozesuetan; ekintza eraldatzailetzat hartu beharko bailitzateke jarduera didaktikoan. Informazio bilketa sistematikoa eskatzen du, ondoren erabakiak hartzeko. Tresna baliodunak eta fidagarriak beharko ditu ebaluatzaileak, eta hizkuntzaren teoria bat, zer ebaluatu behar den jakinaraziko duena.

Hitzetik hortzera dabilkigu Gaitasun Komunikatiboa terminoa glotodidaktikaren arloan. Ia inork ez du zalantzan jartzen lortu nahi dugun xede gisa. Zailtasunak, ordea, terminoa praxira ekartzerakoan sortzen zaizkigu. “Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAEko hezkuntza eleanitzean” (Goikoetxea, 2006) izeneko doktore-tesian oinarritutako artikulua da honako hau. Tesi horretan gure hezkuntza sistemako gaztetxoen gaitasun komunikatiboa eta euskara, gaztelaniaren eta ingelesaren arteko elkarreraginaren nondik norakoa aztertzen dira.

Ondorengo artikuluak gure euskaltegietarako –gure baliabideak, egituraketa eta egoera, oro har, kontuan hartuta– ebaluazio bideragarri bat proposatu nahi dugu. Esan behar da artikulu honen zutabe nagusia egileak Leioako Udal Euskaltegian ebaluazioa berriztatzeko aurkeztutako aurreproiektua dela, oraindik ere eztabaidatzeko eta aplikatu barik dagoena. Gaurko ebaluazioaren kontzeptua, hau da, ebaluazio formatiboa garatu nahi dugu euskaltegian eta artikuluan. Horretarako, HABEren OKDn dauden norabideak, gaurko ikerketa garrantzitsuenek diotena eta gure euskaltegiaren eskarmentua erabiliko ditugu.

Ikastaro berri bati hasiera ematen diogunean eta, batez ere, ikasle berriak datozkigunean, ahalik eta talde homogeneoenak lortu behar izaten ditugu, ikastaroari errendimendurik handiena eta aberatsena ateratzeko. Askotan, presaka gabiltzalako edota errazagoa delako, puntu honek eskatzen digun ahalegina eskaintzen ez badiogu ere, Sarrera-Froga guztiz premiazkoa dugu, gorago aipatutakoa lortzeko.

Jorratuak ditugu Cloze-testaren eta C-testaren gaineko hainbat alderdi aldizkari honetan bertan (Perales, 2006, 2007). Oraingo lan hau, berriz, paratu dugu “C-testei gertuagotik begiratuz” izenburu duenaren segida gisa.

Artikulu hartan aztertutako alderdi teorikoak abiapuntu harturik, C-testak gure ingurunean zenbateraino den aplikagarri eta baliagarri begiratzen hasi nahi dugu. Lana bi zatitan dago banatua. Lehenengoan, aipatu artikuluan azaldutako hainbat kontzeptu teoriko ekarriko ditugu berriz gogora eta horiei erantsiko, gaurkotze aldera, beste bat zuk merezi dutelakoan.

Bigarren zatian, berriz, C-test bat prestatu, euskara-hiztunez osaturiko bi lagini eta euskara-ikasle helduez osaturiko hirugarren lagin bati ere erantzunarazita emaitzen azterketa azalduko dugu. Hirugarren laginean Donostiako hainbat euskaltegitako 83 euskara-ikaslek hartu dute parte. Zeregin horretan, Amarako AEK, Hitzez, Ilazki, Legazpi 6, Urumea eta Urrats euskaltegiak izan ditugu lankide.

Aurreko berrikusketa teorikoetan idatzi bezala, C-testari ikusten zaizkion egitekoetako bat da ikaslegaia ikas-prozesuaren zein urratsetan dagoen zehaztea. Hori horrela, probaren alderdi horri begiratuko diogu azterlan honetan.

Eman da argitara EHAAn HABEren zuzendari nagusiaren 2019ko martxoaren 8ko Ebazpena, HEOCen zedarritutako komunikagaitasun-mailak egiaztatzeko 2019. urteko probetarako aztertzaileak izendatzeko dena.

Gainbegiraketa da irakasle zein irakaslegaien prestaketan garrantzi uka ezina duen atala. Modu askotara plantea liteke. Hala ere, hizkuntz irakasle-prestatzaile asko, betiere, arrazoi berberetan oinarriturik eta gainbegiraketa-modu berberetan jardunez etengabe ari dira eskura dauzkaten aukeren bilduma mugatzen. Artikulu honen xedea da gainbegiratzeko zenbait bideren mugak azaltzea eta erabil litezkeen beste batzuen abantailak ezagutaraztea, ondoren, irakasle- prestatzaileek gainbegiraketa-modu horiek ibilian jar ditzaten. Gainbegiratzeko bost modu azalduko ditugu hemen: 1) zuzentzailea, 2) alternatiboa, 3) lankidetzazkoa, 4) ez-zuzentzailea eta 5) sortzailea.

Aski ezaguna da euskalduntze-alfabetatzearen alorrean Cloze-prozedura. Burutze-proba edo burutze-ariketa izenak ere erabiltzen dira test horiek izendatzeko. Cloze-prozedurak baditu hainbat aldaera eta horietako bat da gurean gehien erabiltzen dena: aukera anitzeko Cloze-proba. EAEko administrazioko langileei begirako Hizkuntz eskakizunetan, esaterako, horixe erabiltzen da irakurmena ebaluatzeko. Cloze-testak proba integratiboak dira, erredundantzia murritzekoak. Artikulu honetan gainbegirada egingo diegu, horien nondik norako nagusiak aztertuz.