Zutabe 14 alearen aurkezpena

Jarrera desberdinak sortu izan dira hiztegiari begira hizkuntza bizien irakaskuntzan. Hitz egin, entzundakoa ulertu, irakurri eta idatzi ahal izateko hiztegiak duen balioa inork ez du inoiz ere zalantzan jarri. Komunikazioaren gutxieneko mailan elementu linguistiko garrantzizkoena da; hutsaren hurrengoa balio baitute gramatikak eta fonetikak hitzik gabe. Zenbaitetan, gaizki ahoskaturiko hitzez baita egitura okerrez jokaturiko hitzez ere lortzen dugu komunikatzea. Aitzitik, ordea, hitz desegokiez paratutako esaldia ez du inork ulertuko, nahiz eta joskera zuzena erabili eta ongi ahoskatua izan.

Gaur egungo hizkuntz irakaskuntzako testuliburu askok ikuspegi funtzionala hartzen dute ardatz gisa, eta gehienek dituzte osagai funtzionalak. Honek esan nahi du bizitza errealean hizkuntzaz baliatuz egiten duguna kontuan harturik moldatu direla gaiak. Ez da hainbeste ahalegin egin, berriz, Swan eta Walterek (1984) ondo diotenez, osagai nozionalak ikasgaietan integratzen , hala nola mugimendua, abiadura, distantzia , sumindura eta beste hainbat arlo. Osagai nozionalaren izenpean kontzeptu orokor zein konkretuekin zerikusirik duten hitzak eta esamoldeak adierazi nahi ditugu. Beraz. eta halabeharrez, hiztegiaz ari gara hein handi batean.

Artikulu honen helburua hauxe da: ea ikasketa autonomoko zenbait teknika erabil daitekeen, estatu espainolaren mailan kanpoko hizkuntza bezala oso minoritarioa den alemanieraren ikasketarako ez ezik, baita euskararen ikasketarako ere.

Izenburuak dioen bezala, irakurtzeari garrantzia ematen zaio, baina ez dira era berdinean ulertu behar irakaskuntzan landu nahi den irakurmena, eta bestaldetik, irakaskuntzatik at egin daitekeen irakurketa. Lehenengo xehetasuna argitu ondoren, bigarren bat ere egin beharra dago. Irakaskuntzan landu nahi den irakurketa hizkuntza berri bat ikasteko, hobetzeko eta finkatzeko egiten da oro har. Irakaskuntzatik at egiten dena, ordea, kultura maila sendotzeko, aise denbora betetzeko eta noizean behin nolabaiteko informazioa lortzeko egiten da.

Probetxu handikoa da hizkuntz irakaslearentzat saioren bat bukatu ondoren tarteren bat libre dagoenerako edo ikasle batzuek beren lana, taldeka edo binaka, beste batzuek baino lehenago bukatu dutenean egiteko moduko ariketa batzuk prestatuta edukitzea.

Begien bistakoa denez, bi egoera horiek ez dira berdinak; lehenengoan klase osoarekin egin beharko du lan eta bigarrenean, normala den bezala, nahiago izango du atzeratuta dauden ikasleei laguntzea. Orain azalduko ditugun ariketa hauek, beraz, bost minutuko tarte lanik gabekoetarako aproposak, bi sailetan banatuko ditugu: irakasleak gidatutako ekintzak eta ikasleek beren kabuz egitekoak.

lrakasleek sarritan kantak erabiltzen dituzte hizkuntza irakasteko zeregin serioetan atsedenaldi bat izateko. Alabaina, Lou Spaventak esaten digu kanta bat ariketa sakonetako oinarria izan daitekeela eta ingelesezko bi ikastordu musikaletarako bere plana azaltzen digu.

Hasteko, testu jator baten adibide bat eman nahiko nuke. Miroslav Holub, txekiar idazle eta inmunologoaren poema da. Gaia , egia, edo preseskiago, zehaztasuna da. Poema bi arrazoirengatik dakart hona: hizkuntz erabilera jatorraren adibide bat ematearren eta idazlan honen gai nagusiari sarrera emateko. Poemaren izena «Zehaztasunari buruzko gogoeta laburrak» da.

Badira urte batzuk Herri honek bere nortasunari eusteko, hizkuntzaren berreskuratzebideari ekin ziola. Urte haietan han-hernen sortu ziren ikastaldeak eta irakasleak ugarituz eta indartuz joan dira, eta egun Berreuskalduntzearen eta Alfabetatzearen bidea proiektu mardul eta sendoagoa da.

Hastapenetatik honantza hizkuntzaren beraren ingurugiroa ere aldatuz joan da. Euskarak badu presentziarik gure gizartean. Sarri askotan nahiko genukeena baino askoz eskasagoa da, baina hortxe dabilkigu irakaskuntzan, administrazioan, lan-munduan; baita beste giza- jarduera asko eta askotan ere. Aldaketa hauen barman euskararen irakaskuntzak berak ere bide berriak urratu ditu, eta honekin bat baita ikaslegoak eta irakaslegoak ere.

Idazmenak alfabetatzearen barman gainerantzeko hizkuntz trebetasunak baino premia handiagoa du, jenderik gehienak ez baitu erdaraz ere idazteko teknika menderatzen, hizkuntza horretan eskolatua izan bada ere. Idaztea oso ekintza konkretua da eta bere arauak dituena. Idazki bakoitzari bere idaztankera dagokio.

Ez dira molde berean idazten deskribapena, kontaketa, eskutitza, laburpena, txostena, curriculum vitae, etabar. Hau da, idazteko modu asko daude eta ondo mugatuak gainera.

Bosgarren urratseko ikasleekin ari da irakaslea. Eta baila ere eta ezta ere hizkuntz formen txanda da. Irakasleak badaki forma berri horiek zer-nolako lotura duten ikasleek ezaguna duten ere formarekin. Baita zein zailtasun duten ikasleek ere horrekin ere. Era berean, irakasleak ezagunak ditu 1. urratsean erabili zituzten ariketak eta zenbait euskal gramatika ereri buruz dioena. (Esan gabe doa hemen ez garela ere kontzesiboarekin ari.).

Azkeneko 11 urteotan Londoneko Unibertsitateko Hezkuntz lnstitutuan ari da irakaskuntzan beste hizkuntzatako ikasleei ingelesa irakasteko Departamenduan, eta baditu 25 urte ingelesaren metodologiaren ikerketa eta irakaskuntzan. Lehen Madrilen aritu zen, Tailandian gero hiru urtean Hezkuntza Ertainetako eskolan, sei urte Etiopiako Unibertsitatean beren lanean ingelesa beharko zuten ikasleei hizkuntza hori irakasten, eta ondoren lau urte egin zituen Ghanako Unibertsitatean. Bere ustez, bere egintza nagusienetako bat, ikasle etiopiarrei ingelesa irakasten ari zeta, testuliburu bat aurkeztekoan paratu zituen 64 irratiko emanaldiak dira. Artikulu askoren egilea da. Liburu bat argitaratu zuen 1983an, Language learners and their errors, ikasleen erroreak aztertzen dituena. Hauxe da, hain zuzen, elkarrizketa honetan ukitzen den gaia.