Zutabe 14

Bosgarren urratseko ikasleekin ari da irakaslea. Eta baila ere eta ezta ere hizkuntz formen txanda da. Irakasleak badaki forma berri horiek zer-nolako lotura duten ikasleek ezaguna duten ere formarekin. Baita zein zailtasun duten ikasleek ere horrekin ere. Era berean, irakasleak ezagunak ditu 1. urratsean erabili zituzten ariketak eta zenbait euskal gramatika ereri buruz dioena. (Esan gabe doa hemen ez garela ere kontzesiboarekin ari.).

Idazmenak alfabetatzearen barman gainerantzeko hizkuntz trebetasunak baino premia handiagoa du, jenderik gehienak ez baitu erdaraz ere idazteko teknika menderatzen, hizkuntza horretan eskolatua izan bada ere. Idaztea oso ekintza konkretua da eta bere arauak dituena. Idazki bakoitzari bere idaztankera dagokio.

Ez dira molde berean idazten deskribapena, kontaketa, eskutitza, laburpena, txostena, curriculum vitae, etabar. Hau da, idazteko modu asko daude eta ondo mugatuak gainera.

Badira urte batzuk Herri honek bere nortasunari eusteko, hizkuntzaren berreskuratzebideari ekin ziola. Urte haietan han-hernen sortu ziren ikastaldeak eta irakasleak ugarituz eta indartuz joan dira, eta egun Berreuskalduntzearen eta Alfabetatzearen bidea proiektu mardul eta sendoagoa da.

Hastapenetatik honantza hizkuntzaren beraren ingurugiroa ere aldatuz joan da. Euskarak badu presentziarik gure gizartean. Sarri askotan nahiko genukeena baino askoz eskasagoa da, baina hortxe dabilkigu irakaskuntzan, administrazioan, lan-munduan; baita beste giza- jarduera asko eta askotan ere. Aldaketa hauen barman euskararen irakaskuntzak berak ere bide berriak urratu ditu, eta honekin bat baita ikaslegoak eta irakaslegoak ere.

Hasteko, testu jator baten adibide bat eman nahiko nuke. Miroslav Holub, txekiar idazle eta inmunologoaren poema da. Gaia , egia, edo preseskiago, zehaztasuna da. Poema bi arrazoirengatik dakart hona: hizkuntz erabilera jatorraren adibide bat ematearren eta idazlan honen gai nagusiari sarrera emateko. Poemaren izena «Zehaztasunari buruzko gogoeta laburrak» da.

lrakasleek sarritan kantak erabiltzen dituzte hizkuntza irakasteko zeregin serioetan atsedenaldi bat izateko. Alabaina, Lou Spaventak esaten digu kanta bat ariketa sakonetako oinarria izan daitekeela eta ingelesezko bi ikastordu musikaletarako bere plana azaltzen digu.

Probetxu handikoa da hizkuntz irakaslearentzat saioren bat bukatu ondoren tarteren bat libre dagoenerako edo ikasle batzuek beren lana, taldeka edo binaka, beste batzuek baino lehenago bukatu dutenean egiteko moduko ariketa batzuk prestatuta edukitzea.

Begien bistakoa denez, bi egoera horiek ez dira berdinak; lehenengoan klase osoarekin egin beharko du lan eta bigarrenean, normala den bezala, nahiago izango du atzeratuta dauden ikasleei laguntzea. Orain azalduko ditugun ariketa hauek, beraz, bost minutuko tarte lanik gabekoetarako aproposak, bi sailetan banatuko ditugu: irakasleak gidatutako ekintzak eta ikasleek beren kabuz egitekoak.

Izenburuak dioen bezala, irakurtzeari garrantzia ematen zaio, baina ez dira era berdinean ulertu behar irakaskuntzan landu nahi den irakurmena, eta bestaldetik, irakaskuntzatik at egin daitekeen irakurketa. Lehenengo xehetasuna argitu ondoren, bigarren bat ere egin beharra dago. Irakaskuntzan landu nahi den irakurketa hizkuntza berri bat ikasteko, hobetzeko eta finkatzeko egiten da oro har. Irakaskuntzatik at egiten dena, ordea, kultura maila sendotzeko, aise denbora betetzeko eta noizean behin nolabaiteko informazioa lortzeko egiten da.