Mintzamena era askotan lan daiteke. Era guztiok beharrezko bezain probetxugarriak izanik, lerrootan euskararen irakaskuntzan erregletez baliatzeko iradokizun batzu proposatzen ditut. Mintzamena eratzeko sistema ernagarria daitekeela bait deritzot. Eta mintzamena ez ezik, idazmena ere antzeko bidetik abia liteke.

Ez dut uste komikiari buruz teorizatzen hasteko une egokia denik, eta are gutxiago niri dagokidanik. Horretarako badira marrazkilariak, komikilariak, eta batipat grafikoari eta marrazkiari dagokion ikerketa egiteko tekniko bereziak. lrakaskuntza nire lanbidea denez, eta honen barruan euskararen irakaskuntzarako metodologia, arlo honi soilik lotuko natzaio.

Esperientziak azaldu behar direla eta, komikiak duen didaktismoari begiratuko diot. Beraz, komikia irakaskuntzaren prozeduran sartzen badugu, irakasle-komiki-ikaslea trinomioaren arteko erlazio estu eta lotua aztertu behar dugu. Elementu aberasgarri eta berri honen erabilkera nolakoa den eta nolakoa izan litekeen esan nahi dugu «azterketa» hitzarekin, besteak beste. Orain arte euskara irakasteko eta ikasteko testuetan komikiari ez zaio oinarrizko lekurik eskaini. Gure eskuetara heldu diren testu-liburuak klasikoegiak izan dira, eta oso gutxi gure izate berezia edo nortasuna kontutan hartu dutenak. Gehienetan kanpoko ideiak hartu ditugu eta moldaketa propioa eman diegu. Gaitz erdi!

«Bai horixe»ri buruzko idazlana irakurri duenak badaki lau direla ikastaro honen ehuna bilbatzeko erabili ditugun hariak: mintzagaiak, edukiak, esamoldeak eta azkenik, hiztegia; eta bilbe horren gainean moldatu ditugula saioaren diseinu eta gidoiak.

Badirudi telebistari ere euskararen irakaskuntzan barrena abiatzeko garaia iritsi zaiola. Aspaldi honetan airean zebilen asmoa dagoeneko mahai gainean daukagu eta aukerak zehazten eta definitzen hasi garen ordu honetan, telebistari ahalik eta probetxurik haundiena ateratzea beharko luke xede izan.

Horrek gaurregun (euskaltegiei euskalduntze prozesuan berez dagokien lehentasuna kendu gabe) multimediara garamatza edota multimediari buruzko eztabaidari aurre egitera behintzat. Ez multimediari euskalduntzearen prozesuan erabateko ahalmenik ikusten diogulako; ez da horrenbesterako. Bide horretatik joko ez bagenu, ordea, kom,unikabideek euskararen irakaskuntzari eskaintzen dizkioten abantailak ez genituzke behar bezala aprobetxatuko eta eginahal guztiak beharrezko zaizkigun garai honetan hori ez litzateke zilegi.

Hiru arotan sailkatzen du McLuhan-ek gizakion historia, komunikazioari dagokionean. Aro hauetako bakoitzaren ezaugarri nagusia media desberdin batzuren gailentzea izan da, eta media horiexek ematen diote sasoi bakoitzari berezko duen jite berezia.

Lehenengo aroan, antzinateko zibilizazio idazmenik gabekoak kokatzen dira. Garai honetan, mezua aho-belarrizko kanalean hedatzen da eta konkretuaren mailari egokitzen zaio gehienbat. Bigarren aroak errotiko aldaketa batean du oinarri, idatziaren agerpenean, alegia. Aro honetan, ikusizko kanalak berebiziko garrantzia bereganatzen du; mezua leku eta denboran zehar garraiatu bait daiteke izkribuaren bidez. Idazmenak intelektuaren gaitasun guztiak bersailkatu beharra ekarri zuen berekin: pentsamenduak beste era batera kodatu behar honek igorri beharreko ideian bertan ere eragiten zuen eta.

Hirugarren aroa teknologia berrien eskutik datorkigu. Aro honetan, bigarrenean bezala, espazioaz eta denboraz garraiatu daiteke mezua. Oraingoan, ordea, entzutezko kanalaz gain ikusizkoaz ere balia gaitezke. Jakina, aro baten etorrerak ez ditu aurreko mediak deuseztatzen, bereganatu egiten ditu baizik. Gizonak, mezuak idazteko eta irakurtzeko gai bilakatu zenean, ez zion hitzegiteari utzi; eta media elektronikoak azaldu zirenean ere idazten jarraitu zuen.

Zutabe 10

Expolangues 1986

Juan Cobarrubias jaunaren hitzaldiak

«Euskaraz bizi» ikasbidea

AlfaHABEtatzen: Bízkaierazko koadernotxoa

Baietz 1: Ertainetarako Euskara Irakasbidea

Belgikan, Gon-eko Unibertsitatean irakasle dugu Marcel de Gréve . Bertan bi departamentu zuzentzen ditu: Literatura frantsesarena eta Linguistika Aplikatuarena; bigarren hau bereziki hizkuntz arrotzen irakaskuntzarako metodologigintzan diharduen departamentua da. AIMAV-eko lehendakaria da; AIMAV-ek hirurogeita bi herrialdetako hizkuntzalari, soziologo, psikologo ... elkartzen ditu ikerketa-lanetan,