Euskara ikasten ari direnentzako "lrakurmendi" liburu-bildumaren berri ematen digu ondorengo artikuluak. Bildumaren koordinatzaileak proiektuaren azalpen orokorra egiten du: bildumaren sorrera bultzatu zuten arrazoiak, proiektua gauzatzeko eman ziren arrazoiak, liburuen edukinari buruzko argibideak, mailaketa nota egiten den, liburuen formatoari dagozkion hainbat xehetasun, itzulpen- edo egokitze-lanaz ohartxo batzuk eta beste zenbait jakingarri.

EGAko azterketa-ereduaren garapen historikoa azaldu ondoren, horren inguruan egon den zenbait kezka aztertzen da; 1992rako, ondorioz, finkatu diren aldaketak zerrendatzen dira: aukera anitzeko galderez osatutako atariko probaren eta orain arteko azterketa-zatietan egin diren aldaketen berri zehatza ematen da. Azterketa zaildu den edo numerus clausus-ik dagoen argitu ondoren EGArako etorkizun-perspektibak deskribatzen dira.

"Autoikaskuntza" eta "ikaslearen independentzia" terminoek laguntza eta gidaririk gabe ari den ikaslearen irudia dakarte askotan burura. Baina hori ez da horrela; eta ez da desiragarria ere. Era asko dauzkate eskuetan materialen sortzaile eta autoikaskuntza-gelaren antolatzaileek ikasleari, honen aukeratzeko askatasuna errespetatuz, baliabideak taxuz erabiltzen laguntzeko.

Modu bat materialak ikasleak probetxugarrienak aukeratzeko eran antolatzea da (esate baterako, gaika sailka daitezke). Beste alderdi bat, garrantzi handikoa hau ere, ikasleak prestatzea (horretarako material bereziak sortuz, estrategia eraginkorren bitartez baliabideak egoki erabiltzen lagunduko dietenak). Azkenik, taldeko lan gidatuak antolatu, baliabidetegiko hainbat lekutara bideratzeko moduan. Azken lan hauek, begien bistakoa denez, ez dira oso-osorik "auto" izango; baina, nolanahi ere, irakasleak ez du ataza obratzea bera gidatzen. Era honetan ikaslea gidatu egiten da eta harengan eragin ere bai, baina askatasuna kendu gabe.

Hizkuntza arrotzen irakaskuntzak aldaketa asko ezagutu ditu, pentsakera linguistikoaren martxarekin batean doazenak. Horrela, automatismoak ikastea ardatz zuten irakasmetodo estrukturalistetatik, generatibismoan oinarrítutakoetan barrena (ikasleak hizkuntz arauak eta "gaitasun linguistikoa" lortzeaz kezkatutakoak dirahauek), metodologia komunikatibo berriagoetara iritsiak gara.

Azken hauen iritziz, garrantzizkoa zera da: bigarren hizkuntza bat ikastea gramatikako arau batzuk ikastea baino gehiago dela. Forma gramatikal bat bera funtzio askotarako balia daiteke. Esaterako, espainolean eta ingelesean agintekera ez da aginduak emateko bakarrik erabiltzen Alderantziz, funtzio bat egitura arras desberdinen bidetik gauza daiteke.

Hizkuntz teorian berrikien gertatu diren eboluzioetako bat "Testuaren Hizkuntzalaritza" edo "Berbaldiaren Analisia" deritzona da.

Hizkuntzalaritza-modu honen hasierako kezka perpausa baino goragoko unitateak aztertzea zen, hala nola parrafoa edo elkarrizketa, agian aurreko hizkuntzalaritza perpausaz bakarrik arduratu zelako. Baina hizkuntzalaritza honetan ere ikuspegia aldatzen joan da eta berbaldia produktu jotzetik ( adib., testua) testuak ekoizten dituen prozesutzat hartzera jo du5 Ikuspegi honetatik, edozein hizkuntz espresio, duen konplexutasuna dena dela, testu da.

Berbaldia era honetan ikusteak ez du hizkuntza arrotzen irakaskuntzan aurreko ikuspegiek eman izan dutenen pareko Jan metodologikorik sortu6, seguraski gai honi eman izan zaizkion tratamenduen multzoa eredu bakar batean sartuko duen sistema bat lantzeko ahaleginik egin ez delako.

Gure helburua, artikulu honetan, aipatutako arazoaren haritik, eredu diskurtsibo integratzaile berri bat eskaintzea izango da, ikertzaileari arazo metodologikoei buruzko eztabaida serio bati hasiera emateko aukera eman diezaiokeena.

Lan honetan bigarren hizkuntzen irakaskuntzako hainbat ikuspegi, ohizko metodologien berritzeko ahaleginak, aztertzen dira.

Hauexek dira: Sugestopedia, Erantzun fisiko osoa, Bide isila, Metodo estrukturo-global ikusentzunezkoak, Ikuspegi nozio-funtzionala eta Murgilketa. Honako puntu hauek ikusiko ditugu bakoitzeko:

Euskararen familia bidezko transmisio-kanpaina nutrizio-kanpaina baten itxura hartzen duen euskararen transmisioaren aldeko egitasmo bat da, familiak hizkuntzari eutsi eta normaltzeko duen garrantzia azpimarratu nahi duena, duela bi urte Deba aldean eta iaz Euskal Herriko 30 udaletxetan antolatu zenaren segida.

Ikasleak ikasgelako lanean bere atazak iradoki eta burutzeko jarrera aktiboa izan dezan ingurugiro egokia nola eskaini izango da artikulu honek jorratuko duen gaia. Ikasleak beren ataza propioak «diseinatzera gonbidatuz» mamitzen da eta bideragarri egiten ideia hori.

Hau da, ikasleek, ikasgelako lanaren antolaketan, berengain hartzen dute berek edo ikaskideek burutu beharko dituzten ekintza batzuk moldatzeko ardura.

Era horretan, aldatu egiten da irakaslearen eta ikasliburuaren irudi estereotipatua. Ez dira hauek izango atazak proposatzen dituzten iturri bakarrak; ikasleek ere izango dute gai horretan zer iradokirik. Hemen «ataza» diogunean, hitz honen esanahirik zabalenean esan nahi dugu eta, beraz, «ariketak» edo «ekintzak» hartzen ditu bere barnean.

Oraingo honetan, birraztertze bidean dauden zenbait punturi buruzko erreflexioa plazaratu nahi nuke. Irakaskuntza elebidunak Euskal Komunitate Autonomoan hamar urte paseak bete dituen urte honetan, bada, ene ustez, zenbait gauza errebisatzeko garaia, beti eskueran ditugun estudioetan oinarriturik.

Izan dira azken urteotan aztergai dugun arlo honetan zenbait ikerketa, gutxi batzuk gure artean eta mordoska bat atzerrian. Horien harian, puntu «bero» interesgarri batzuk aipatu nahi nituzke, bide batez gure programa elebidunak aztertzeko asmotan.

Alde batetik, gure bi eredu (B, D) elebidunen emaitzak nahiko berriki ezagutzeko aukera izan dugu (Sierra, 0laziregi 1989 eta 1990). Azken ikerketok atzerrian egindako beste zenbaitekin konparatzeko aukera ematen digute. Ikutuko ditugun puntuak hauek izango dira: alde batetik, esposizio-denboraren garrantzia H2 baten eskuratze-prozesuan; ikusiko dugu baita ere ikasgela barruko interakzioaren papera eta, ondoren, inmertsio partzialaren ikuspegi kritiko bat. Azkenik, adinaren auziaz ere luzatuko gara piska bat.