Seguraski irakasle bat baino gehiago ikaratu egingo da kurrikuluaren berrikuntza hitzak entzute hutsarekin. Izan ere, hitz potoloak dira horiek eta zenbaitentzat ezezagunak, beren sakoneko esanahian bederen. Eta, jakina, ezagutzen ez dugunak beldurtu egiten gaitu. lrakaskuntza etengabeko bilakaeran sartuta dagoenez, beste edozein lanbide bezala, aldaketak bidezkoak eta beharrezkoak ditu. Ez dago, ordea, aldaketak ilunpean eta noraezean egiterik. Ez da zilegi bere lanean saiatzen den irakaslea tupustean eta inolako prestakuntzarik gabe kurrikulu berriaren ezarpen-bideetan jartzea.

Ikas-irakas prozesuarekin zerikusirik duen ororekin du kurrikuluak lotura zuzena nahiz zeharkakoa. Berrikuntza kurrikularra ez da desafio makala, tokian tokikoari eta garaian garaikoari bete-betea eta beti erantzuten asmatzea.

Helduen Euskalduntzearen Oinarrizko Kurrikulua (HEOK) euskara-irakaskuntzaren helburu eta edukiak azaltzen dituen dokumentua da, hizkuntzaren irakas- eta ikas-printzipioetan oinarrituta. Lan-proposamena da, euskaltegien lan-gida izan nahi duena. Dokumentu ireki eta malgua da; euskaltegiek eta irakasleek gauzatu beharko baitute, ikastegiaren, inguruaren eta ikasleen ezaugarriak kontuan hartuz.

Artikulu honetan** hizkuntz irakaskuntzaren arloen deskribapen eguneratu eta esplizituaren beharra aldarrikatu nahi dugu, gaitasun komunikatiboaren eredu zehaztu batetik abiatuta. Lehendabizi, gaitasun komunikatiboaren bi eredu deskribatuko ditugu, eta gero geure konstruktoa proposatuko. Gurea arrazoi pedagogikoetan oinarrituta dago eta bost osagai ditu: (1) diskurtsoaren gaitasuna, (2) hizkuntz gaitasuna, (3) ekintza-gaitasuna, (4) gaitasun soziokulturala eta (5) estrategia-gaitasuna.

Gaitasun horiek gaur egun zertan diren ahal den bezain zehazki aztertuko dugu, osagai bakoitzaren edukiaz xehetasunak emanez. Azkenik, beste gai batzuk ukituko ditugu gainetik, eta bi berba esango ditugu etorkizunean ildo honetatik gara litezkeen ikerketen gainean.

Lehenengo artikulu hau Leioako Udal Euskaltegian abian dagoen Euskaltegiaren Kurrikulu Proiektuaren berri ematera datorkigu.

Proiektuaren nondik-norako nagusiez eta programazioaz jardungo du egileak oraingoan, kurrikulu proiektuaren zertarakoa, ezaugarriak, pro­gramatzeko jokamoldea, etab. jorratuz. Hurrengo aleko artikuluan, aldiz, metodologiaren eta ebaluazioaren berri emango digu

Oinarrizko tresna da kurrikulua zalantzarik gabe edozein heziketa-sistematan. Halaxe da hizkuntzen irakaskuntzan eta, jakina, euskararen irakaskuntzan ere. Izan ere, ikas-irakas prozesuarekin zerikusirik duen ororekin du kurrikuluak lotura zuzena nahiz zeharkakoa.

Ez da desafio makala, ez horixe, tokian tokikoari eta garaian garaikoari bete-betean eta beti ere erantzuten asmatzea. Artikulu honek gaiak dituen loturak kontuan hartu eta kurrikulua bera garatzeko behar diren baldintzak baita bere eguneratzeak zer dakarren ere aztertzen ditu.

Kurrikuluaren diseinua aztergai duen artikulua dakarkizu ZUTABEk Bestelako lankidetzak sailean. Munta haundikoa, beraz, berran ikertzen den auzia. Insa irakasleak, kurrikuluaren helburu eta osakinez gain, hezkuntza-paradigma nagusiak aztertzen ditu; derrigorrezko abiapuntua baita kurrikulua txertatuko den eta hezkuntza-politika edo

filosofia jakin baten markoan erabakiak hartzeko bidea emango duen paradigma ikertzea.

Artikulu honek ikaskuntz helburuak zehazteko arloan egin diren aurrerapenetan sartu nahi du EFLkd irakaslea. Gai hau ia zeharo baztertua izan da azken urteotan, hizkuntzaren eskurapenari buruzko teoria berriak eta komunikazioaren garrantzia nagusituz joan diren bitartean. lrakasle askok, ordea, planteamendu berriak onartu arren, halere garbi zehazturiko markoaren beharra sentitzen du bere irakaslana antolatzeko, bai epe luzera bai epe laburrera.

Artikulu hau arretaz aztertu ondoren, gai izan beharko zenuke (a) asmoen finkapenaren eta helburuen finkapenaren artean bereizteko, (b) helburuak idazteak ikaslearen ikuspegitik dituen abantailez hitz egiteko eta (e) hizkuntz trebetasun, funtzio eta nozio ezberdinetarako ikaskuntz helburuen finkapen osoak eta laburtuak idazteko. Aukera izanez gero, honelako finkapenak erabiltzea hauta dezakezu konbentzionalagoak diren irakaslearen asmoez gainera.