Leire Narbaizak hasitako hari batean ikusi genuen joan den astean "lagun faltsuak" kontzeptua, eta Maite Goñik erantzun zion; hala ere, ez ei dute "sasiadiskideak" hori baliatzen.

Eta lagun faltsua... lagun faltsua da? @ElhuyarHizk.an "sasiadiskide". 🙂 pic.twitter.com/nTbHGlI4fo

— Maite Goñi Eizmendi (@euskaljakintza) July 3, 2020

Ez da berria, ordea. Jo dezagun 1987an HABEk argitara emandako Glotodidaktika Hiztegira; badago bertan Sasiadiskidea sarrera:

Hala, HIZPIDE aldizkarian ere agertu zen "sasiadiskideak" 35. zenbakian 1996an, Jurgen Wolffek idatzitako Mnemoteknikaren erabilera euskararen irakaskuntzan artikuluan hain zuzen. "Hitz gakoen" teknikaz ari zenean (hau da, hitz berria ama-hizkuntzan edo ezaguna den beste hizkuntzaren batean haren antza duen hitzen batekin lotzen da, nahiz eta biek esanahi bera ez izan), honela bukatzen zuen pasartea:

Guri, berriz, iruditzen zaigu irakasleak sasiadiskideen arazoa oso gogoan hartu behar duela (bi hizkuntzatan forma bera edo bertsua izan arren esanahi desberdina duten hitzei deitzen zaie sasiadiskideak).

1995ean, Senez aldizkariaren 17. zenbakian, Roberto Manjonek idatzitako Administrazio sanitarioko euskara: egoera, itzulpena eta arazo terminologikoak izeneko artikuluan ere azaldu zen kontzeptua eta izen bera:

Erromantzez argitaratzen direnak xede-testuak izaten dira, zeharka edo artez, sorburu-testu baten itzulpena dira eta. Ingelesa da, bada, sorburu-hizkuntza. Itzulpen okerrek (sasiadiskideak gehienbat) eragindako hitz eta esamolde okerrak sartzen dira ate honetatik, baita alperreko anglizismoak.

Zer dio Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuak? Sasi baino ez da agertzen eta hauxe da esanahietako bat:

(Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Sasikoa, egiazkoa ez dena, benetakotik itxura besterik ez duena.

Elhuyarren jasotzen du bere hiztegian, arestian azaldutako txioetan irakurtzen den legez. Wikipedian ere badu tokia. Definizioa, orain arte ikusi ditugunen oso antzekoa. Jatorria aipatzen da artikulu horretan (frantseseko "faux-ami") eta adibide bat eman ere bai: "bizarra" euskaraz, "bizarre" gaskoi, frantsez eta ingelesez, "bizarro" gaztelaniaz.

Twitterren bertan, #sasiadiskideak traol-hitza hasi zen baliatzen UZEI 2015eko azaroan; gerora beste txioren bat ere egin zuten 2016an. Azaldutako hitza bera zen kasu guztietan: "emendakin" (ez da gaztelaniazko "enmienda", zuzenketa, alegia, eranskina baizik).

EMENDAKIN ≠ “enmienda”
EMENDATU ≠ “enmendar”#OhikoZuzenketak #Sasiadiskideak
Iturriak: #HiztegiBatua #Euskalterm pic.twitter.com/TjoFd9DZCd

— UZEI (@UZEI_) November 6, 2015

Internetik zertxobait begiratuta, IXA taldeko IRAKAZI web-zerbitzuan (duela gutxi eHIZPIDEn argitara emandako Hizkuntza-teknologiak hizkuntzen ikas-irakaskuntzan: zenbat aukera, hainbat erronka artikuluan aipatua; ikasleen erroreak monitorizatzeko erabil daitekeena) ez da agertzen horrelakorik, kategoria sortuta egon arren.  Quizlet.com gunean, aldiz, ariketa batekin egin dugu topo.

Hala eta guztiz ere, "lagun faltsuak" itzulpena ere baliatu izan da kontzeptua adierazteko. Ikus ditzagun adibide batzuk:

• Senez aldizkarian ere bai, baina 2005ean, Fernando Reyk idatzitako "Sostiene Pereira" liburuaren itzulpena eta lagun faltsuak artikulua eman zen argitara. Bertan aipatzen ditu, besteak beste, "dorpe", "ostiko" edo "kolpatu".
• Tangak eta gangak: lagun faltsuak 2010ean Sustatun Maite Goñik.
• Etiketa hori zuen sarrera argitaratu zen Atoan blogean 2011ko otsailean: lagun faltsuak, asto laburrak.
• "Kolpatu" eta "golpear" lagun faltsuak direla agertzen zen 2014an Estilo Liburuaren txio batean.
• Berrian, 2019ko irailean, Prorogation eta lagun faltsuak zutabea idatzi zuen Joxeramon Bengoetxeak.

Ariketaren bat ere badago ikuspegi horretatik: Santurtziko Udal Euskaltegiaren webgunean, Lagun faltsu horiek.

Eta zuk? Egin duzu inoiz euskaraz lagun faltsu edo sasiadiskideekin topo? Hemen emandakoez gain, bestelako adibiderik bururatzen zaizu?