Desirazko esanahia duen testu bat idaztean, ahozkoan "al" esan ohi dena idazteko zalantza izan genezake. Nola idatzi: "al" edo "ahal"?

Euskaltzaindiaren Hiztegiaren bigarren edizioa aurkeztu berri du Bilbon Akademiak, eta arduradunek adierazitakoaren arabera, modernoagoa, aberatsagoa eta erabilgarriagoa omen da. Paperean eta interneten zabaldu den edizio honek 37.884 sarrera eta 6.944 azpisarrera dauzka, hau da, 44.828 forma eta 61.398 adiera, eta erabiltzailearen esku jarri dira Euskaltzaindiaren baliabide lexikografiko guztiak. Garrantzi berezi hartzen du interneteko bertsioak, besteak beste, papereko eduki guztiak izateaz gain, kontsultak egiteko hainbat erraztasun eskaintzen dituelako.

Omen/ei eta bide partikulak sinonimo gisa erabiltzen ditugu sarri askotan, baina, antzekoak izan arren, badago aldea.

"Profezia autobeteak euskararen i(ra)kaskuntza eta erabileran" gaia landu zuten Mikel Galicia eta Sergio Foruria irakasleek Hiznet graduondokoaren baitan 2012-2013 ikasturtean, eta, gerora, argitara eman zen ikerketa-lan horren laburpena Bat aldizkarian.

Aurreko batean, hitz-elkarte ilunei buruz jardun genuen, eta, oraingoan, gehiago sakonduko dugu hitz elkartuak idazteko moduan.

Atal honetan, lexikoaren ñabardurei erreparatuko diegu, eta, horretarako, Joxe Ramon Zubimendik eta Pello Esnalek idatzitako Idazkera-liburuko pasarte bat ekarriko dugu gogora: hitz markadunak eta markagabeak ezin daitezke nolanahi erabili bata bestearen ordez. Markarik gabeko hitzak adiera zabalekoak dira, eta markadunak, aldiz,zehatzago erabili beharrekoak.

Batez ere, izenlagunak sortu izan dira –ekiko atzizkiaren bidez: -ekin soziatiboa du oinarrian eta, hari atxikia, -ko atzizkia. Horrezaz gain, nahiz eta murritzago, adizlagun-erabilera ere izan du.

Zabalduena -ekiko bada ere, euskaraz badira beste aldaera batzuk; batez ere, -ekilako (ipar-ekialdeko euskalkian) eta -gazkoa (bizkaierazkoa).

Sarri erabiltzen da -ekiko atzizki konposatua gaur egun. Dena dela, zenbaitetan, oker erabiltzen da –ekiko atzizkia. Adizlagun gisa erabili baino lehen, beste aukerarik ote den begiratzea komeni da, eta, ahal izanez gero, hura erabiltzea. Izenlagun denean ere, -ekiko erabiltzeaz gain beste aukeraren bat dagoen pentsatzea komeni da.

Azkenik, ez da komeni -ekiko desberdin egitura erabiltzea.

2016ko udan antolatu den prestakuntza-ikastaroetako batean, 358 zenbakia duen "Entornos y Redes Personales de Aprendizaje en la Enseñanza del Euskera a Adultos – Predicando con el ejemplo" ikastaroan, hain zuzen, blog bat sortu dute, bertan ekoitzitakoa aurkeztu eta plazaratzeko.