Planificación, desarrollo y evaluación de actividades, lecciones, unidades didácticas y programas teniendo en cuentra las inteligencias múltiples

Pentsamendu sortzaileak azkeneko urteotan irakaskuntza orokorrean eta zehazki hizkuntzen irakaskuntzan izandako zereginaz dihardu arti­kulu honek.

Orain dela urte batzuk arte, pentsamendu sortzailea ba­tzuek (margolariek, ingeniariek, eskultoreek, etab.) zuten ahalmen gisa ikusten zen, baina zorionez gaur egun ikuspegi hori zeharo zaharkituta geratu da eta irakaskuntza-sistemari eskatzen zaizkion helburu garran­tzitsuenetarikoen artean ageri da. Pentsamendu sortzailearen eta beste aldagai batzuen (adina, sexua edo adimena) arteko harremana oso gar­bi egon ez arren, badirudi arlo honetan burututako ikerketen arabera fro­gatuta dagoela elebitasunak bermatu eta indartu egiten duela. Azkenik, pentsamendu sortzailea euskarazko klaseetan lantzeko hainbat ariketa aurkezten ditugu, baina ahaztu gabe irakasleak berak sortzailea izan behar duela.

Ez dugu denok berdin ikasten. Eta inguruneari ere ez diogu denok modu berean begiratzen ez antzematen. Batzuek esaten dute gauzak “entzun” egiten dituztela. Beste batzuek “ikusi” eta beste zenbaitek, berriz, “sumatu” egiten dituzte. Hizkuntzak ikastean ere nork bere estiloa du.

Ezagutzeko estiloek eta ikasteko estiloek ikas-prozesuari eragiten diote. Eta ezin esan daiteke estilo bat bestea baino okerragoa denik baldin eta norbaiti helmugara iristeko balio badio. Lorpen-emaitzarik handienak zein estilok dakartzan jakiteko saioek ez dute erantzun garbirik eskaintzen. Hala ere, ezagutzeko estiloak eta ikasteko estiloak, ikasgelan kontuan hartzeko aldagaiak dira askoren ustez.

Asko dira azkenengo hogei urteotan kontzientzia metalinguistikoa eztertu duten ikerketak. Horren arrazoia hauxe da: kontzientzia metalinguistikoak H1en (lehenengo edo ama-hizkuntzaren) eta H2ren (bigarren hizkuntzaren) erteko harremanak argitzen lagun dezakeela.

Artikulu honek kontzientzia metalinguistikoa zer den argitzea, nola garatzen den eta elebitasunarekin zer-nolako loturak dituen aztertzea du helburu. Horretarako, Byalistok-ek eta Ryan-ek (1985) proposatutako eredu metakognitiboa izango dugu kontuan. Eredu horrek bi osagai ditu: ezegutza linguistikoaren analisia eta prozesu linguistikoaren kontrola. Hizkuntza bat irakasten duenak horien bien arteko oreka lortzen saiatu behar du. Azkenik, beste leku batzuetan kontzientzia metalinguistikoa suspertzeko erabili dituzten ariketak aurkeztuko ditugu, euskara irakasten dutenentzat lagungarri izango direlakoan.

Lorraine Weller-ek Analisi Transakzionalaren printzipioez hitz egiten du; psikologiaren adar honek ikasleen klaseko portaera hobeto ulertzen lagun diezaguke.

La cara oculta de la luna : profesor y alumnos desde la perspectiva de los alumnos

Hizkuntz irakasle moduan esaten badut “ikasleari tenperatura afektibo eta emozionala hartu behar zaiola eskolako hiru alditan: hasieran, indarrak neurtzeko. Eskolan zehar, planteatutako jardueraren egokitasuna ikusteko. Eta bukaeran, haren asebetetze-maila neurtzeko”, baten batek pentsatuko du gaia ez dela hizkuntz irakaskuntza, medikuntza baizik. Bakarren batek, ordea, berehala igarriko dio artikuluaren mamiari: nortasunaren eragina hizkuntz irakaskuntza-ikaskuntzan. Eta, agian, askok eta askok pentsatuko dute: “horra hor non datorren beste asmazio berri bat irakasleon lana katramilatzera”. Nortasunaren ezaugarriak batzuentzat pisuzko aldagai psikosozialak dira. Beste batzuentzat, berriz, eremu lausoa baizik ez dira, eta, ikerketa frankoren premian daude oraindik ere aintzat hartzeko.

Elkarlanezko ikaskuntza hizkuntz klasean no/a txertatu eta ikasle-irakasleengan nolako ondorioak izan ditzakeen aztertzen du artikulu honek. Ikasgelako lanerako iradokizun batzuk ere ematen ditu eta elkarlanezko ikaskuntza taldean lan egiteko modu tradizional batzuekin konparatzen du.