Hizpide 40 alearen azalpena

Aurreko artikuluan programazioa izan genuen hizketagai. Oraingoan, metodologia. Kurrikulu berriko metodologia aztertzeko, hiru atal bereizi­ko ditugu: lehena, kurrikulua Pragmatika izeneko paradigma berrian kokatzea; bigarrena, hizkuntzen irakaskuntzan erabili diren estrategia metodologiko nagusiak gure irakas/kasprozesuaren continuumean integratzea; eta, hirugarrena, ariketak diseinatzeko hainbat orientabide eskaintzea.

Badirudi aspaldi honetan euskararen irakaskuntzan dihardugunongan hausnarketarako jarrera zabalduago dabilela, eta apurka-apurka erro­tuz doala. Halaber, entzumena lantzeko ariketei orain artean ardura handirik ez diegula eman iruditzen zaigu.

Hori dela eta, horren inguruko ikastarotxo bat antolatu genuen Zornotzako Barnetegian 1996ko ekai­nean, hortik abiatuz eguneroko jardunean erabiltzen ditugun materialak aztertu eta hobetzeko, baita geure irakasle-gaitasuna sendotzeko ere. Halatan, ikastaro hura gogoan, hainbat entzungai prestatu, ikasleekin erabili, eta ikasgeletan gertatuaren argitan aztertzeari ekin genion. Horixe da, hain zuzen ere, artikulu honetan deskribatzen dugun espe­rientzia.

Hemen duzuen lantxo honetan hiru irakaslek geure esperientzia azaltzen dugu. Idazmena lantzeko sarri askotan erabili ohi den modu asper­arriak, idazteko gai hutsak emateak alegia, ez die laguntza handirik eskaintzen ikasleei. Horrekin gogaituta, irakasleok beste bide bati ekin diogu idazlanak garatzeko prozesuari erreparatuz.

Jakin badakigu euskara-irakasleak, gure programazioan kantak sartu behar direna, bai gogoko ditugulako, bai ikasleek eskatzen digutelako. Baina ba ate dakigu kantei etekina ateratzen? Pozik ateratzen ote gara, gogoko kanta eta horren gaineko ariketa bat hartu, eta ikasgelara joan garenean? Artikulu honek galdera ilun hariei eta antzeko beste batzuei argitasun pixka batez erantzun nahi die.

Deklinabidea, postposizioak, kasuak, ... zer diren eta nota funtzionatzen duten aztertu eta horiek guztiak era logiko batez sailkatzeko ahalegina eskaintzen du artikulu honek.

Artikulu honetan, testuinguru gisa, komunikazio-eredu bat aurkezten dugu bere barnean hitzik gabeko komunikazioa hartzen duena.

Izan ere komunikazio-mota hori, sistema bat denez, beste sistemekin elkarrera­ginean, informazio-iturri ugaria baita. Ondoren, komunikazio horren iker­ketan ari diren diziplinak aipatuko ditugu eta komunikazio-modu hori ikasgelako esparruan kokatuko dugu. Gero, irakaslearen diskurtsoan ez-hitzezkoa zertarako den azalduko dugu, irakaskuntzako jardunaren aribide ez-hitzezkoak sailkatzen dituzten ereduak aurkeztuz, eta, azkenik, ikasgelako bizitzan, eta bereziki ikasleekiko elkarreraginean, hitzik gabeko komunikazioak dituen inplikazioak aztertuko ditugu.

Rod Ellis Linguistika Aplikatuko irakaslea da Temple Unibertsitatean, Japonian. Hainbat liburu eta artikulu idatzi ditu bigarren hizkuntzaren eskurapenaz, hala nota Understanding Second Language Acquisition (Oxford University Press), eta, oraintsuago, lnstructed Second Language Acquisition (Blackwell) eta Second Language Acquisition and Language Pedagogy (Multilingual Matters).

Elkarrizketa honetan Rod Ellis-ek aztertuko du zernolako ekarpena egin, egiten eta egingo dioten BHEren gaineko ikerketek ELT. Bi gai nagusi hartuko ditu aintzat: a/de batetik, zeintzuk diren eskolan BHE errazten eta bultzatzen duten baldintzak, eta, bestetik, irakasleek zelan sor ditzaketen baldintza horiek. Gramatikak EL Teko eskoletan daukan eginkizuna azter­tuko du bereziki, bere azken ikerlanak ere deskribatuz. /Ido beretik, gra­matika irakasteko zenbait planteamendu proposatuko ditu, BHEren gai­nean nagusi diren ikuskerekin bateragarriak. Bestalde, eskolako interak­zioari buruzko azterlanek eta ikasleen arteko diferentzien ikerketek irakas­leari zernolako informazioa eman aha/ dioten ere izango du hizpide.

1993ko urtarrileko ELT Journalen Rod Ellis-ek, Japoniako Temple Unibertsitateko Linguistika Aplikatuko irakaslea denak, ikasgelan bigarren hizkuntzaren eskurapena errazten eta bultzatzen duten baldintzak aztertu zituen.

Orduko tan hartan, Ellis-ek indar bereziaz azpimarratu zuen gramatikaren "itzulera" EFLeko' eskoletara. Artikulu honetan EFLeko bi irakaslek ongi etorria ematen diote ikerketaren emaitzak eskolako lanera ekartzeko Ellis-ek egin duen ahaleginari, baina aldi berean adierazten dute Ellis-ek gaur egungo eskolako Janaz dituen zenbait uste ez direla zuzenak, eta gramatika irakasteko proposatzen dituen zenbait ideia "alternatibo" dagoeneko ondo sartuta daudela eskolako praktikan. Autoreok gramatikaren kontzientzia piztea, argibideak eskatzea eta atazen motibazioa izango dituzte mintzagai bereziki, eta Ellis-ek gaion inguruan dituen usteak aztertuko dituzte. Argitaratuta dauden materialak aintzat hartuta, bestalde, egileok komentatuko dute nola ideia horiek guztiak badaukaten eragina EFLeko eskoletan.

lrakaslearen garapen eta berriztapenerako hiru estrategia-mota aztertzetik hasten da artikulugilea: botere/behartze estrategiak, estrategia arrazional/enpirikoak eta estrategia arau emaile/ber-hezitzaileak.

Estrategia horien artetik arau emaile/ber-hezitzaileak hobetsi eta Richards-en planteamendua lagun duela, testuinguru jakin batean, Tunisian, unibertsitate mailako irakasleekin burututako proiektuaren berri ematen du. Azkenik proiektuaren hiru ezaugarri funtsezko bereizten ditu: lankidetza, materialen proiektuaren "goranzko joera" eta materialen zianografikoak egitea.

Artikulu honetan arakatu nahi da zer esaten digun hizkuntzari eta hizkuntza ikasi eta irakasteari buruzko ikuspegi konkretu batek hizkuntz irakaskuntzaren arazo espezifiko batez: zer egin ikasleek gauzak txarto egiten dituztenean.

T. Colomer & A. Camps

Madrid, Celeste/M.E.C., 1996, 238 on.

Paloma de Pablo López, Jesús Ruiz Gallego-Largo, Concha Sánchez Blanco, Ana Sanz Sanz

Madrid, Ediciones Mare