1983-84.ikasturtean gai honi buruzko nire esperientzia azaltzeko eskatu didatenez gero, amore emango dut, niretzat berria izan den esperientzia honek alde askotatik dauzkan mugak begien bistan izanik ere. Euskararen irakaskuntzan sartuta gaudenontzat baliagarri izango delakoan eskaintzen dut.

«Follow me» (jarrai iezadazu) ingelesezko multimedia ikastaldia da, erdal hizkuntzak ikasteko aukerarik izan ez duten helduei zuzendurik dagoena. Ikastaldiak honako bi metodo hauek hartu ditu oinarritzat: Alemaniako Errepublika Federaleko Herri Unibertsitateko Institutu Pedagogikoak sortu zuen «Grundbaustein Englisch» (1) deitua eta Europako Kontseiluaren «Threshold-Level for English » (2) izenekoa. «Follow me» ikastaldiaren helburua, era askotariko heziketa jaso duen pertsona multzo bati ingelesari dagozkion komunikazio-teknikak eskuraraztea da, horretarako media desberdinen konbinazio malguaz baliatuz.

Ikastaldia multimedia integratuz egina da eta honako elementu hauek osatzen dute: irrati eta telebistako programak, material inprimatua eta grabatua, gelako ikaskuntza helduen heziketan ari diren ikastetxeetan eta zenbait material lana beren kontura egin nahi duten entzule eta ikasleentzat.

Hizkuntzen irakaskuntza gauza zaila eta konplexua dela edonork daki. Baita mailaka daitekeen bilakaera edo prozesu baten barnean ulertu behar den zerbait dela ere. Nolanahi ere, txosten honen helburua ez da hizkuntz irakaskuntzari buruzko teorizapena eta irakaskuntza honetan aurkitzen diren akatsak nola zuzen daitezkeen aztertzea, prozesu horretan ordenagailuak bete ditzakeen hutsunez mintzatzea baizik. Beraz, hemen azalduko ditugun iritziak batez ere gure praktikan oinarritzen dira, eta azken hilabeteotan ordenagailuan lan eginez ikusi ditugun abantailez eta hutsuneez mintzatuko gara.

Hala ere, gure esperientzia arlo honetan oso motza dela aldez aurretik argi eta garbi adierazi nahi dugu. Honenbestez, hemen azalduko ditugun iritziak erabat subjektiboak, erdi-inprobisatuak, behin-behinekoak eta eztabaidagarriak gerta daitezkeela esan behar dugu. Eta, besterik gabe, ondoren irakaskuntzarekin zerikusi handia duten hiru puntu nagusi azalduko ditugu.

Lehen begirada batetan badirudi ausartegia dela, baita arroxkokeria ere, oraindik benetan merkatuan salgai ez dagoen material pedagogiko baten zenbait karakteristika adierazi nahi izatea. Gertuxeagotik begiratuz gero, ordea, horretan inolako ausardiarik ez dago. Izan ere, hizkuntz irakaskuntzak erakusten duenez, material didaktikoa azpian dautzan joera teoriko handi batzuen atzetik etortzen da beti: metodoek ez diete aurrea hartzen, baizik eta jarraitu egiten diete pentsamendu teorikoaren korronteei, eta nolabaiteko atzerapena nabarmenduz gainera.

Aurten emandako ikastaro labur baten berri eman nahi nuke artikulu honetan, interesgarri izan daitekeelakoan berreuskalduntzeko mugimenduan dabiltzanentzat. Ikastaro honen xedea glotodidaktikaren —hizkuntzen irakaskuntzaren— oinarri praktiko batzuk ezagutaraztea zen, eta Udako Euskal Unibertsitatearen barruan burutu zen.

HABEk hasieratik gogor jokatu zuen ikastaro intentsiboen alde. Bost hilabetekoak eta egunero sei ordukoak (bost ordu errealekoak) jarri genituen martxan. Zein arrazoi zeuden hain gogor jokatzeko? Kontuan izan behar da ordura arte ez zegoela, hemen behintzat, horrelako esperientziarik.

Euskal Herria berreuskalduntzeko premia hain latza izanik, ezin ibil gaitezke euskara ikasteko prozesua etengabe luzatuz. Laburtu egin behar zen prozesu hori: zenbat eta intentsiboagoak izan ikastaroak hainbat eta azkarrago ikasten da.

«Nire iritziz, metodo hau erabiltzeko, ahalmen kognostiziboa nahiko garaturik izan behar du pertsonak, hau da, gutxienez 13-14 urte, eta gaztelerarekiko konparazioan taxuturik dagoenez, erreferentzi hizkuntza honen ezagupen gramatikal oinarrizkoa behar du.»

Begi bistan dago hizkuntza bat ikasteko, beste edozein arlotan gertatzen den bezala, ENTZUN-ERANTZUN arloarekin batera MAKROHIZKUNTZAREN erabilera dela helburu nagusia. (Makro hizkuntza = bizitzako hainbat egoeratan hizkuntza normalki erabiltzeko trebetasuna), MIKROHIZKUNTZAREN erabilera (hizkuntza baten elementuen eta beraien konbinaketa posibleen ikasketa) helburu horretarako medioa besterik ez da.