Bi adiera ditu funtsean, ñabardurak ñabardura, goiko konektore horrek: bata da esaldia indartzea edo berrestea, eta, bestea, berriz, nahia edo itxaropena adieraztea.
1. Indargarri edo berresgarri
Zinez ere, inondik ere edo gisako indargarrien oso hurbilekoa da, eta gaztelaniaz ciertamente ordaina ematen zaio. Hala erabili du gaur, esaterako, Iñigo Aranbarrik Berriako zutabean:
- Eta saiatu beharra dago, saiatu beharra dagoenez, ezen «informazioaren garaiotan» nekez emango baitzaigu biderik jakiteko biharko Fewstoneko hezurrak non dabiltzan gaur egun, nola bizi diren eta batez ere, nor gizentzeko. Eta agertzekotan, erruki eragile, baina helburu bihurtua dugun hazkunde ekonomikoarekin loturarik gabe, baldinbaitere.
- Ni ere nardatu izan nau. Beti, edo ia beti. Jakin ez, ordea, zergatik. Nire hezkuntza puritanoarengatik? Ez, baldinbaitere. Nahiago nuke hala ez balitz behintzat (Aitzin Solasa / Joxe Austin Arrieta).
Berrespen edo indartze hori, aurreko bai horixe/ciertamente adierari eusteaz gainera, hala behar (ere)!/faltaría más! adieratik alderago dabil batzuetan, beheko adibideetatik ageri denez. Beste solaskideekiko elkarreraginean ikusten ohi da, ardura eta maiz:
- – Prezioa jaitsiko dela uste dut – Baldinbaitere! (Elhuyar Hiztegia).
- CAROLINA: Ez dugu, ba, berriro amonarekin topo egingo? AMA: Ez, emakumea! Utzi dugun tokian hantxe egongo da hura isil-isilik! CAROLINA: Baldinbaitere! Bestela... (https://www.ikasbil.eus/eu/dokutekako-fitxa?articleId=20653759).
- …jakin dugu Gasteizko Udalak kexa formala jarri diola baserritar bati Santa Barbarako merkatuan barazkien izenak eta prezioak euskara hutsean idazteagatik. Udala desenkusatu zen esanez isunik ez diotela jarriko. Baldinbaitere. Izan ere, legeak espainolez jartzera behartzen ditu, eta, nahi izanez gero, euskaraz ere bai. (https://www.berria.eus/paperekoa/1832/020/001/2016-08-07/euskararen-historia-idiliko-bat.htm).
2. Nahia edo itxaropena adierazteko
Baina, indargarri hutsaren edo halabeharraren esanahi horretatik harantzago ere, aipagai dugun konektoreak balio du nahia edo desira agertzeko. Ez derrigor, baina, beheko adibideetan ikus daitekeenez, baldintzazko aditzekin edo ahal partikularekin agertzen da sarri. Kokapena ere aske samarra du, beste adieran bezalaxe:
- Bertolt Brecht-en hitzak geurera ekarriz ez ahal zaigu honelakorik gertatuko baldinbaitere: (https://goiberri.eus/2016/11/22/inazio-usarralde-eta-joxepa-madariaga-7/).
- Baldinbaitere hegoaldean ere horrela izango balitz! (https://blogak.eus/fucktotum/su-ta-gar-niko-etxart-eta-hapa-hapa-atharratzekoplaza-2022-8-20).
- Parentesia itxita, eta biltzar horrek bere fruitua eman bitartean, aurreko artikuluaren jarraipenarekin hasiko naiz, komunitate hau osatzen dugunok hobekixeago elkar ezagutzeko balioko duelakoan. Baldinbaitere! (https://31eskutik.eizie.eus/2013/05/11/atzo-genioen-moduan/).
- Arranoa, arranoa; baldinbaitere, zintzotuko al haiz? Anab Euskera. Euskaltzaindiaren lan eta agiriak (1919-1936, 1956-). " > Eusk1930, 123.
Ez da erraza konektore honen adiera-mugak zehatz-mehatz markatzea, beti izaten baitira ñabardurak testuinguruaren gorabeheran. Gaurko sarreratxo honek balioko ahal zuen, baldinbaitere, itzal baino argi gehixeago egiteko!
Ibilitako bideak:
- Orotariko Euskal Hiztegia / baldinbaitere.
- Elhuyar Hiztegia / baldinbaitere.
