Morfologikoki gainjarritako gutxienez bi hitzez osatutako hitz berriak dira fardel-hitzak. Lewis Carroll-en liburu batean urratu zitzaion bidea terminoari, Jabberwocky izeneko poema baten bitartez hain justu. Poema horretako hitzak bitxitzat jotzen ditu Humpty Dumpty izeneko pertsonaia batek, eta maleten edo fardelen gisakoak direla aipatzen du: bi esanahi, hitz bakarrera bilduak.
Hizkuntzalariek hitz-gurutzaketa edo kontaminazio terminoak ere badarabiltzate aipatu fenomenoa adierazteko: Brexit (Britain eta Exit bat eginda), Milka (Milk + Cacao), Brunch (Breakfast + Lunch) edo Burkini (Burka + Bikini) berrititzak (neologismoak), esaterako, fardel-hitz dira.
Gurera, hizkuntzen didaktikara etorrita ere, aipatu izan digu Iñaki Murua lankideak IRAKASBILen bertan “Prosumitzaile” hitza, oker handirik gabe fardel-hitz jo daitekeena, “produktore” eta “kontsumitzaile” hitz bateginez osaturiko beste berri bat baita.
Carroll-en garaian frantsesesko portmanteau hitza baliatzen zen fardela adierazteko eta hala erabili zuen berak ere; hortik beraz hizkuntza gehienek zegoen horretan bereganatu izana. Gaztelaniaz eta ingelesez, kasurako, portmanteau erabiltzen da. Katalanek mot creuat eta mot maleta erabiltzen dituzte, eta badituzte beren fardel-hitz propioak: poler (poder + voler) edo boirum (boira + fum), adibide pare bat jartzearren. Alemaniarrek Kofferwort gisa bataiatu dute fenomenoa, baina badituzte adiera gehiago ere.
Egokia iruditzen al zaizue euskaraz zorioneko portmanteau hauek fardel-hitz gisa bataiatzea? Bururatzen al zaizue euskarazko fardel-hitzik? Hona nire bat, asmatu berria: eusperantza.
Bota zeuonak ospoza aporbetxatuz!