Dakigunari, ez dakigunari eta egin ohi dugunari noiz edo noiz bederen gainbegiratu bat ematea onuragarri dateke oso. Are gehiago lankideekin batera eginez gero. Mindegi honek horretarako bidea eman nahi du.

Gramatikako hitz-kategorien artean, substantiboena dugu bat. Jakina denez, substantiboek izaki bizidunak eta gauzak (objektuak, sentimenduak, kualitateak eta fenomenoak, besteak beste) izendatzen dituzte. Mindegian, izaki bizidunak eta objektuak izendatzen dituzten hitzen adierak azaltzeko, aukeran ditugun teknikak eta berauek erabiltzeko irizpideak aztertzen saiatuko gara. Beraz, izaki bizidunak eta objektuak bakarrik izango dira aintzakotzat hartuak.

Funtsezkoa da euskara-irakaslearen prestakuntza, helduen euskalduntze/ berreuskalduntze-egitasmoari behar hainbat etekin aterako bazaio. Funtsezkoa halaber, irakasleak lankideengan ezezik bere buruarengan ere behar hainbateko konfidantza izan dezan.

Baina hori esanda, eta jadanik lanean ari den irakaslearen kasura mugatuz, nori dagokio oinarrizko egiteko horren ardura? Erakundeei? Euskaltegiei? Irakasleari berari? Guztiei, nere ustez, horretan denok bait dugu zer erantzunik. Beraz, bakoitzak bereari eutsi beharko genioke eta denok elkarri kontuak hartu. Ondoko lerrootan, zerrendako azkenekoari helduko diot, irakasleari alegia, bere prestakuntza iraunkorra zertzeko lagungarri gerta dakiokeen baliabide bat aurkeztuz. Ekarpen txiki honen bidez, irakasleak bere burua janzteko erabiltzen duen tresneria hobeago dezakegulakoan.

Hogeitabatgarren aleko artikuluaren ildotik, artikulu honetan ere berreraiketa-estrategietako beste teknika bat aurkeztuko dut, cloze prozedurarena alegia. Eta lehengoa baino laburrago aurkeztuko dut, han esandakoaren harian ulertu behar bait da beste hau ere.

Hau zoriona! Hau da zientziaren miraria! Hauuu... iraultza! Gure Unaitxok hitz egiten bere gisa ikasteko punta-puntako metodoa. Hemendik aurrera buruhausterik ez, lanetik etxeratutakoan etxeko lanak bakean egiten utziko digu eta. Egunero, pixka batean bederen, egunkaria irakurri, telebista ikusi edota musika entzuteko aukera. Pentsatu ere ez genuen egingo! Ametsak egia bihurtu! Deabru koxkor horrekin bakealdi ederra. Galderarik ez. Metodoak zalantza guztiei erantzungo baitie eta gure mutikoaren jakinmina erabat aseko du.

Aski ezagunak dira fosilizazioaren eta aurrerapenik ezaren fenomenoak hizkuntzen ikaskuntzan, Une jakin batera iritsita, badirudi ikasleak ez duela batere aurrerapenik egiten; edota, eginda ere, hau oso motela da. Zergatik hori? Zein da arrazoia? Bada errudunik? Eta, izatekotan, zeini egotzi errua: ikasleari, erabilitako metodologiari ala biei?

Liluragarria, bai, argirik eza zenbaitetan. Baita buruhauste eta arazobide beste askotan. Ezbeharren sorburu ere bai noiznahi. Aho biko ezpata, beraz.

«Eraberritu ala hil». Horixe da dilema, hortik eta hemendik iragartzen zaigun leloa. Ezaugarri bere-berea du gaurko kulturak aldakortasuna. Maila guztietan gainera: ezagupideenean, produkzio-modu zein kontsumoarenean, eta baita gizarteko harremanetan ere. Hizkuntzen didaktika ez da, ez, salbuespen. Alor horretako aldaketen zurrunbiloak bete-betean harrapatu du. Eta jazoera hauek, sakonak izateaz gain, oso azkar gertatzen

- Zer moduz euskaltegian?

- Prímeran. Jendea oso jatorra da eta langiroa ... ezin hobea.

- Honez gero, ondo moldatuko zara euskaraz, ezta?

- Beno ... Ulertu ia dena ulertzen dut, baina hitz egitekoan ...