AZPITITULUAK ITZULIZ IKASTEN ETA IRAKASTEN

Txekiako Unibertsitateko euskara-ikasleekin esperientzia pertsonal xumea kontatzera nator, hasierako mailetan euskara ikasten jarraitzera motibatzeko azpititulazioetarako itzulpenak egitea, eta euren hizkuntzan, txekieraz jartzea: GAZTA ZATI BAT eta GARTXOT. Zerbait praktikoa eta erabilgarria egitea ikasteko pizgarria da, eskolaz kanpoko ordu informal neurgaitz horietan.

Azpitituluak itzuliz ez da soilik hizkuntza irakasten baizik eta hizkuntzaren testuinguru osoa, eta aukera bat da hizkuntza bat ikaskuntza ikaslearen egunerokotasunean txertatzeko eta ikasten ari diren berorri erabilgarritasun edo praktikotasun bat ikusteko, besteentzako zerbait baliagarria eginez alegia. Itzulpena, kasu honetan, bitarteko tresna da, besterik ez, baina horrek hizkuntza-aniztasunaren kontzientzia sustatzea du helburu, eta ikaslearen gaitasun eleaniztuna piztea, hizkuntzen arteko antzekotasunak eta desberdintasunak identifikatuz eta hizkuntzen eta kulturen arteko lotura ezagutuz.

Ikaskuntza baliabide hori bera baliatu nuen nik modu instintiboan unibertsitateko euskara-ikasleekin, eta euren motibaziorako GAZTA ZATI BAT dokumentala txekieraz itzultzea proposatu nien. Txekiako Unibertsitateko euskara-ikasle hasiberriak ziren, eta ikasten ari ziren ikasgaia, euskara eta euskal kultura, gizarteratzeko aukera eman nien. 2014ko udaberrian izan zen hori, eta dokumentalaren zuzendari Anjel Oiarbidek gaztelaniazko azpitituluak bidali zizkidan posta elektronikoz: GAZTA ZATI BAT subt. en castellano. Bitartekotza interlinguistikoa baliatu zuten hori egiteko, eta euskara eta txekieraren arteko tarteko hizkuntza ikasten ari zaren gaztelania hartu zuten.

Ilusioz hartu zuten euren errealitatean baliagarri izango zen zerbait praktikoa burutzea ikasgelan, euren ama-hizkuntzara euskarazko produktu bat itzultzea alegia.

Beraz, Interneteko baliabiderik gabe ikasle txekiarrek txekierara ongi aski itzuli zituzten GAZTA ZATI BAT dokumentalaren azpitituluak, eta balio izan zuen Euskal Herriko egoera politikoaz ere eztabaidatzeko eta gehiago jakiteko, baita euskara beraren ezagutza urria pixka bat handitzeko ere.

HEOCak zer dio horretaz?
Gaitasun estrategikoetan ikasprozesuaz jabetzea dakar, eta aurrera egiten duten ikasleek nola ikasten duten jakiteko interesa agertzen dute. Euskara ikastean, norberaren behar eta interesak deskubritzen eta finkatzen joaten dira, eta finkatze horretan motibazioa elementu afektiboen kontrola izatea esan nahi du. HEOCan motibazioa norberaren konfiantza akuilatzea dela esaten du, euskara ikasteko gaitasunari begira, eta kulturen arteko ezberdintasunez ohartzea ere bai. Beraz, itzulpena egiterakoan, jatorri- eta xede-hizkuntzaz gehiago jabetzen laguntzen ditu ikasleak, alderatzen ditugu bi hizkuntzak eta horrekin batera kulturak.

UNEDeko irakasle den Noa Talaván Zanón-ek idatzitako Subtitular o doblar vídeos, una buena estrategia para aprender idiomas sarrera argitaratu dute The Conversation webgunean.
Erreminta eta proiektu batzuen berri ere eman du bertan.