Piktogramen bidez mandarin-txineraren eta euskararen arteko zubiak eraikitzeko baliabide bat aurkeztuko da artikulu honetan. Izan ere, Euskal Autonomia Erkidegoan jatorri txinatarra duten pertsonak 6.000 inguru dira, eta mandarin-txinera da batzuen lehen hizkuntza. Pertsona horien arteko zenbait gurasoak dira eta beste zenbait eskoletako ikasleak. Batetik, gurasoek euskara ikastearen aukera egin dezakete seme-alabei ikasprozesuan laguntzeko. Bestetik, ikasle hauen lehen hizkuntza txinera bada, jakina da horretan oinarritzeak edo herentzia-hizkuntza babesteak mesede egiten diola hizkuntza gehigarriak ikasteari. Halaber, piktogrametan oinarritutako materialek aukerak eskaintzen dituzte irisgarritasun kognitiboa ahalbidetuz ikasteko. Hori honela, piktogramez sorturiko baliabideak erabiltzen dira derrigorrezko eskolatzean, ordezko sistemetako bat direlako eta horretarako protokoloa abian delako. Artikulu honetan, Euskal Herrian dauden txinatar pertsonen datuak eta eskola-familia-komunitatearen arteko harremanen gaia azaldu ondoren, mandarin-txineraren ezaugarriak eta hizkuntzaren ezagutza egiaztatzeko ziurtagiriak aurkeztuko dira. Gero, piktogramek ikas-irakaskuntzarako duten balioa erakutsiko da eta sorturiko baliabidea (mandarin-txineraz eta euskaraz 21 ataletan sailkatutako 686 piktograma) zertan datzan eta nola sortu den argituko da. Azkenik, ondorioak eta erreferentziak daude.

https://doi.org/10.54512/BBPQ2631

2024-2025 ikasturtean abiatu zen INGURA, euskara online ikasteko ingurune digitala. Ikasturte honetan A1 maila eskaini da osorik, eta euskaltegi, autoikaskuntza-zentro zein erakunde batzuetan hasi dira ingurune hau erabiltzen. Aurreikusita dago 2025-2026 ikasturtean A2 maila ere osorik eskaintzea. Hori dela eta, HABEk bi prestakuntza-saio antolatu ditu INGURA erabiliko duten irakasle zein kudeatzaileei begira.

“Las redes sociales digitales en la enseñanza del español como lengua extranjera" liburua Maria del Carmen Méndez Santos eta Cristina Vela Delfa autoreek idatzi dute, eta espainieraren irakaskuntzan sare sozialen erabilera aztertzen dute. Irakasleentzako baliabide gisa pentsatuta dago liburuxka hau.

"Uneven language profiles & differentiated language requirements" izeneko txostenak hizkuntzen ebaluazio bidezkoagoa bultzatzea du helburu, Carlsenek, Roccak eta Machettik idatzi eta ALTEren —Association of Language Testers in Europe—LAMI taldeak —Language Assesment for Migration and Integration— 2023an argitaratu du. Bereziki, migratzaile helduen hizkuntza-profil desorekatua —trebetasun batzuetan maila handiagoa beste batzuetan baino— ohikoa dela azpimarratzen du, eta horren araberako ebaluazio- eta eskakizun-ereduak proposatzen ditu. Gogoan izan dezagun, inoiz adierazi dugun bezala, Eusko Jaurlaritzaren izenean HABE dela ALTEko eskubide osoko kideetako bat.

Hizkuntza gehigarrien eskoletan jarrera eta kulturartekotasun kritikoak garatuko badira, Diskurtsoaren Azterlan Kritikoen eta kulturartekotasun berrituaren suposizio teorikoetatik abiatu behar da, hiru gai hauei erreparatuz nagusiki: identitateen eraikuntza, bestetasunaren eraikuntza eta egitateen irudikapena. Hala, era askotako jarduera didaktikoak proposatuko dira hiru gai horien inguruan. Ikuspegi pedagogikotik, jarrera eta kulturartekotasun kritikoa garatzeak esan nahi du ikaskuntzaren erdigunean jarri behar dela nork bere buruari galderak egiteko, gauzak zalantzan jartzeko eta norbera ere zalantzan jartzeko gaitasuna; halaber, beste modu batera planteatu behar direla irakasleen eta ikasleen rolak, bai eta material didaktikoei heltzeko era ere. Azkenik, ikuspegi didaktikotik, sekuentzia didaktikoak bost fasetan antolatzeko planteamendua landuko da: aktibazioa, gauzak zalantzan jartzea eta gogoeta egitea, esanahi propioak ematea, informazioa biltzea eta eraldaketa soziala lortzeko ekoiztea (prosumizioa).

https://doi.org/10.54512/SNZK4387

“Spanish language learning in the AI era: AI as scaffolding tool” [AA garaian gaztelania ikasten: AA aldamio-tresna gisa] artikulua argitaratu berri dute. Testu horren oinarri den ikerketan, gaztelania hizkuntza gehigarri gisa ikasten ari diren hamar ikaslek ChatGPT nola erabili duten aztertu dute Shanshan Huang eta Daniel Cassanyk. Ikerketak baditu mugak baina, hala ere, zenbait ondorio praktiko atera daitezke adimen artifizialaren erabileraz, besteak beste, eta izenburuan ageri denari jarraikiz, halako erremintek ikasprozesuetan aldamiatzean izan dezaketen rolaz. Labur esanda, adimen artifizialak H2en ikaskuntzarako erreminta gisa dituen alderdi sendoak eta mugak aztertu nahi izan dituzte ikertzaileek. Hortaz gain, beste ikerketa eta lan batzuen berri ere badugu artikuluan.

Ikaskuntzaren Diseinu Unibertsalaren oinarria hezkuntza inklusiboa da, eta ikasle guztien beharrak kontuan hartzea du xede, bereziki aniztasun funtzionala edo ikasteko estilo desberdinak dituzten ikasleekin.

Lan honetan Helduen Euskalduntzearen Oinarrizko Curriculumeko adierazpide linguistiko zehatz batzuek benetako ekoizpenetan zer-nolako agerpena eta erabilera duten ezagutzeko burutu den ikerketa aurkeztuko da. Egiaztatze-prozesuetan aritu izan diren hainbat adituk HEOCeko adierazpideen artean B2 eta C1 mailetan erabiltzeko desiragarri diren 5 fenomeno lehenetsi ondoren, HABE-IXA corpuseko 240 idazlan aztertu dira. Horretarako Markin tresnaren bidez aukeratutako adierazpide linguistikoen agerpen-kopurua, erabilera zuzenak eta erabilera okerrak eskuz etiketatu dira. Horrela, teoriak (HEOCak eta adituek) diotena eta ekoizpen errealek islatzen dutenaren arteko aldea enpirikoki aztertuz, bai hizkuntzalaritza konputazionalaren alorrean interes orokorra dutenentzat, bai euskararen irakaskuntza- eta ebaluazio-esparruetan jarduten duten eragileentzat, ekarpen bat egitea da artikulu honen xede nagusia.

https://doi.org/10.54512/VXDE7178

Liburu honek teoria soziokulturalaren ideiek gaztelaniaren ikas-irakas prozesuan izan duten eragina aztertzen du xeheki. Ikuspegi soziokulturala hizkuntzen ikaskuntzan, ikerketan, ebaluazioan eta irakasleen prestakuntzan eragiten ari den eraldaketa dokumentatzen du.

Hizkuntza-ikasleen motibazioa sustatzeko zenbait estrategia daude, eta irakasleek pausoz pauso aplika ditzakete. Zoltan Dörnyei-ren "Motibazio-estrategiak hizkuntz ikasgelan" liburuak motibazio-estrategia ugari biltzen ditu. Liburua HABEk euskaratu zuen 2003an, eta irakurleei bukaeratik hastea gomendatzen zitzaien, azken atalean motibazio-estrategia guztiak zerrendatzen baitira. Gogora ekar ditzagun.

Discurso, comunicación y gestión del aula de ELE liburuan Javier de Santiago-Guervós irakasleak idatzitako 5. kapituluan, gelako estrategiez eta material didaktikoen ekoizpenaz dihardu: “Estrategias de aula y producción de materiales didácticos”.

Erreferentzia bibliografikoa:

Javier de Santiago-Guervós. (2021). Estrategias de aula y producción de materiales didácticos. In C. Arrieta Castillo (ed.), Discurso, comunicación y gestión del aula de ELE (143–186 or.). Udima.

Lucila María Pérez Fernándezek Clases inclusivas de lenguas extranjeras liburua argitaratua du 2024an. Liburu honek hizkuntzen irakaskuntzan inklusioak duen garrantzia aztertzen du, ez soilik printzipio etiko gisa, baizik eta estrategia eraginkor moduan, ikasle guztiek ahalik eta gaitasunik handiena lor dezaten, beren maila edozein delarik ere. Laugarren kapituluak hizkuntzen irakaskuntza inklusiboarekin lotutako metodo, estrategia eta printzipio zehatzak aztertzen ditu, eta jarduera-adibide batzuk proposatzen ere bai.

Sarrera honetan, adimen artifizialaren bidez euskaraz hitz egiteko aukera bat aurkezten da. Adimen artifizialaren bidez. Gaur egun, ChatGPT mugikorretarako aplikazioak, esaterako, "Advanced Voice" funtzioa eskaintzen du, eta, horri esker, erabiltzaileek euskaraz hitz egin dezakete, eta, nahi izanez gero, aldi berean edo elkarrizketaren ondoren, transkripzioa ikusi ere bai. Tresna honek mintzamena lantzeko eta hizkuntza-gaitasuna hobetzeko baliabide berriak eskaintzen ditu. Funtzio hori aktibatzeko, aplikazioa deskargatu eta mikrofonoaren ikonoa sakatu besterik ez da egin behar. Adimen artifiziala lagungarri izan daiteke euskara praktikatzeko, urrutiko mintzalagun digital gisa erabiliz.

'Paradigmas lingüísticos en la enseñanza y aprendizaje de lenguas' liburuaren seigarren kapituluaren izenburua honako hau da: “Didactica de las actividades lingüisticas implicadas en el aprendizaje de lenguas”. EEMBaren Liburu osagarriko komunikazio-moduak lantzen dira ikuspegi integratu batetik. Seigarren kapituluak hizkuntza-trebetasunen ikuspegi integratua eskaintzen du, irakasleei teoria eta praktika uztartzen laguntzeko.

Nafarroako liburutegiak erakusketa didaktiko bat antolatu du martxoaren 10etik maiatzaren 10era bitarte, eta gero, Nafarroako beste liburutegi publiko batzuetara joango da erakusketa hori.

Elebidunen lehen hizkuntzak (H1) idatzizko gaitasunean izan dezakeen eragina aztertu dute Paula Elosuak eta David Lasabagasterrek artikulu honetan, 'An analysis of the impact of the L1 on bilinguals’ writing competence', Journal of Second Language Writing aldizkarian argitaratua. Orain arte, bigarren hizkuntzaren (H2) jabetzearen eta, bereziki, H2ren idazmenaren ikerketa-eremuetan ingelesa izan da gehienetan aztergai. Hala ere, ikertzaile ugariren iritziz, bada garaia ingelesaz bestelako hizkuntzak kontuan hartzeko, eleaniztasuna baita ohikoena eta ez salbuespena, mundu osoan. Zehazki, hizkuntza gutxituak ez dira aintzat hartuak izan H2ren idazmenari buruzko bibliografian, eta ikerlan honek hutsune hori bete nahi du.

LdeLengua saio honetan, Francisco Herrerak elkarrizketa bat izan du Laura Acosta Ortegarekin, Northeastern University London-en ikertzaile eta irakaslearekin, ELEko (Español como Lengua Extranjera) ikasgelan ahozko elkarreragina irakasteari eta aztertzeari buruz.

H5P tresna digital bat da, HTML5 teknologiaren bidez eduki interaktiboak sortzeko aukera ematen duena. Irakasleek baliabide hau erabil dezakete beren eskoletan jarduera dinamikoak eta parte-hartzaileak garatzeko, eta egokia izan daiteke jardun biko irakaskuntzan, esaterako.

Antonio Jesus Tinedo Rodriguez irakaslea da honako izenburu hau duen liburuaren egilea: "Autoras que desafían el canon: subtitulación didáctica, su efecto en el aprendizaje de lenguas y en la conciencia de género". Liburu honetan, ikus-entzunezko itzulpen didaktikoa ardatz gisa planteatzen da, hainbat testuren bidez, emakumezko autore ezagunen bizitzak eta obrak hizkuntzen ikasgelara eramateko. Itzulpen pedagogikoa bitarteko gisa erabiliz, eta ez helburu gisa, hizkuntza-gaitasunak hobetzen direla azpimarratzen du. Itzulpen pedagogikoa, gainera, EEMBaren Liburu osagarrian bitartekotzaren barruan jasotzen da, bitartekotza-gaitasuna hobetzeko itzulpen-jarduera gisa, hala nola idatzizko testu bat ahoz itzultzea.

Atzerriko hizkuntzen eta bigarren hizkuntzen didaktikaren garrantzia nabarmen areagotu da azken hamarkadetan. Bigarren hizkuntzak menderatzea funtsezkoa da XXI. mendeko herritarren garapen profesional eta pertsonalerako. Hori dela eta, hizkuntza-irakasleek, filologian, hizkuntzalaritzan edo itzulpengintzan adituak izateaz gain, bereziki prestatuta egon behar dute gai pedagogiko zehatzetan, hala nola metodologian, teknologia berrien bidezko irakaskuntzan, irakaskuntzaren berrikuntzan edo ebaluazio-sistemetan.

Liburuaren helburua da atzerriko hizkuntzen irakaskuntzara hurbiltzea, gaur egungo ikuspegitik. Bederatzi kapituluren inguruan eraikitzen da lana, eta horietan hizkuntzen ikaskuntzaren funtsezko hainbat gai jorratzen dira; adibidez, irakaskuntza- eta ebaluazio-metodoak, gaitasun eta trebetasun espezifikoen didaktika, ikasleen profil desberdinak edo informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT).

Jane Arnold eta José Manuel Foncubiertak idatzitako "La atención a los factores afectivos en la enseñanza de ELE" liburuaren erreseina egin genuen Irakasbilen 2024ko abenduan, alderdi afektiboak lantzeko jarduera praktiko eta eraginkorrak aurkezten baitituzte egileek. Guztira, 45 jarduera eskaintzen dituzte liburuan eta, horietatik guztietatik, '4.1.9.'a erantsi genuen adibide moduan. Oraingoan, euskararen ikas-irakas prozesuetan alderdi afektiboari erreparatzearen garrantzia aintzat hartuta, '4.1.1.' Es mío izeneko jarduera dakargu hona, zenbait ohar eta irizpiderekin batera.

Teknologiak gure bizitzako alderdi guztietan duen eraginak hizkuntzen irakaskuntza ulertzeko eta praktikan jartzeko modua ere eraldatu egin du; online-irakaskuntzan aldaketa eragin duenez, eremu digitaletan ikaslearen autonomia sustatzeko beharra nabarmendu egin da. Gaur gomendatzen dugun liburua ekarpen egokia izan liteke. Izan ere, material asko eskaintzen baitu ikaslearen autonomiaren harreman dinamikoari, hizkuntzen irakaskuntzari eta teknologiari buruzko hausnarketarako; gainera, ikuspegi pedagogikoki aplikagarri eta teorikoki aberatsak ematen dizkie hartzaileei, hau da, hizkuntza-irakasleei, ikertzaileei, irakasle-prestatzaileei, materialen/curriculumen diseinatzaileei eta ikasleei.

“La alfabetización afectiva en la enseñanza de lenguas: la voz de los adultos migrantes” artikulua Mª Carmen Fonseca Mora Huelvako Unibertsitateko irakasleak argitaratu du ‘Bellaterra: journal of teaching and learning language and literature’ aldizkari espezializatuaren 2024ko 17. zenbakian. Artikulu horretan, harrera-herriaren hizkuntzan irakurtzeak pertsona heldu migratzaileen bizitzetan duen eragina aztertzen da. Helburu nagusia da irakurketa-prozesuaren gainean hausnartzea, hezkuntza eraldatzeko funtsezko elementu gisa. Gure gizarte multikultural eta multimodalean, bertako migratzaile helduei hizkuntza hobeto irakatsi dakieke alderdi afektiboei erantzunez, alfabetatze afektiboa ikasgeletan aplikatzeari buruzko ikerketek erakusten dutenez. Horrez gain, hizkuntzen irakaskuntzan txerta daitezkeen zenbait jarraibide eta praktika on ere ematen ditu.

Zer egin behar duzu Irakasbil webgunean erabiltzaile gisa aritzeko eta parte-hartze aktiboagoa izateko? Grafiko eta irudi bidez azaltzen saiatuko gara sarrera honetan.

e-HIZPIDE. Artikulugileentzako irizpideak

Lan akademiko bat egitean erabilitako iturriak aipatu behar izaten dira horrelakoak aurkezteko dauden arau jakinen bitartez. Jarraibide hori egokia da, oro har, sortzen dugun edozein testutarako. Gaur egun, aipuak eta erreferentzia bibliografikoak egiteko arau-mota ugari badaude ere, APA estiloa da erabilienetako bat erakunde akademikoetan, aldizkari zientifikoetan eta argitaldarietan. Horri erreparatzen diogu, besteak beste, e-Hizpiden eta Irakasbilen oro har.

"HABEren Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako II. Plana" dokumenturen bidez, HABEk emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna lortzeko orduan duen konpromiso politikoa berresten da, erakundeak arlo honetan izango dituen helburu estrategikoak finkatuz eta horiek betetzeko behar diren baliabideak jarriz. Bat dator Legegintzaldirako gobernu-programan jasotako konpromisoekin eta Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako VII. Planarekin, eta aintzat hartzen du I. Planean egindako ibilbidea.

Ez da berria e-Hizpide aldizkarian argitaratzen diren artikuluen erreferentzietan DOI identifikadoreak ikustea. Orain, aldiz, e-Hizpideko artikuluek eurek ere badute DOIa. Baina, zer da hori eta zertarako balio du?