Ebaulazioa

Gizarteko beste esparru batzuetan bezala,hizkuntzen ikas-irakas prozesuetan ere goranzko joera du informazioaren eta komunikazioaren teknologien (IKTen) erabilerak, eta fenomeno horrek ateakireki dizkioorain gutxi arte soilik paperean gauzatzen zen hizkuntza-egiaztatzegintzari. Izan ere, hizkuntzen ezagutza ordenagailu bidez egiaztatzeko eskaintza nabarmen zabaldu da azken hamarkadan. Molde informatizatu horrek erakunde beste aldaera dauzka, eta sistema-aniztasun hori ulertzeko, garrantzitsua da hainbat aldagaitan oinarritutako azterketa egitea, helburu izanik proben ekoizpena errealitateko ekintza komunikatiboetako baldintzetara ekartzea, eta, oro har, hizkuntzen egiaztatzegintza-prozesuak erraztea.

Eman da argitara EHAAn HABEren zuzendari nagusiaren 2019ko martxoaren 8ko Ebazpena, HEOCen zedarritutako komunikagaitasun-mailak egiaztatzeko 2019. urteko probetarako aztertzaileak izendatzeko dena.

2019ko azaroaren 15 eta 16an antolatuko dira Donostian GIELE taldearen III. Jardunaldiak HABEren lankidetzarekin. Hizkuntzen ebaluazioan ari diren profesionalek osatutako elkartea da "Grupo de interés en Evaluación de Lenguas en España", GIELE alegia. Espainia mailan hizkuntzen ebaluazioaren esparruko ikerketak eta ekimenak hedatu eta sustatzea da elkarte horren asmoa.

Betidanik izan da ebaluazioa ikaslea eta irakaslea kezkatu izan dituen prozesua, oraindik orain irtenbide zehatzik ez duena. Arazo-sortzailea da, besteak beste, jokoan dituelako objektibotasuna, etika, justizia … Ez da aurkitu erabat aseko duen irtenbiderik, dantzan jartzen dituelako irakasbideak, baliabideak, irakasten dena eta ebaluatzen dena … Ekoizpenen zuzenketak ere ez du gehiegi ase irakaslea, ez baita argi geratzen zuzenketaren erabilgarritasuna, ez eta eskatzen duen denbora eta denbora horren ondorengo eraginkortasuna. Horrenbestez, zer egin behar da ebaluaziogintzak zentzu handiagoa eta sakonagoa izan dezan? Galdera horri erantzutera dator, aditu honen hitzetan, ebaluazio formatiboa, eta eskatuko du, prozesuak eta emaitzak hobetu daitezen, zuzenketa-denbora ikas-irakasprozesuan inbertitzea.

Orohar, denok hitzegiten dugu ebaluazioaz, baina adiera ezberdinez kontzeptualizatzen eta intrepretatzen du bakoitzak kontzeptu hori: helburuak, erabilerak, adierazleak eta irizpideak, metodoak eta tresnak, garaiak... Halaber, bakoitzak defendatuko du kalitatedun ebaluazioa lortu nahian diharduela eta ahalbidetzen duena ebaluazio ona dela; protagonistak diren zerbitzura dagoela, alegia.

Etena omen dago ikas-irakasprozesuetan irakasten denaren eta hizkuntzen irakaskuntzari buruzko paradigma berriek proposatzen dutenaren artean: zer eduki irakatsi behar den, ikasleak nola ikasten duen eta zertan ardaztu beharko litzatekeen ikasgela-programazioa. Berrikuntza eman omen da teoria-mailan, aldaketa baino gehiago dena, baina bilakaera hori ez omen da horren garbi ikusten irakasteko eta ebaluatzeko garaian.

Orokorrean ez omen dago kontzientzia nahikoa eta ez omen dago behar bezain argi zer rol betetzen duen ebaluazioak ikas-irakasprozesuetan; ekintza eraldatzailetzat hartu beharko bailitzateke jarduera didaktikoan. Informazio bilketa sistematikoa eskatzen du, ondoren erabakiak hartzeko. Tresna baliodunak eta fidagarriak beharko ditu ebaluatzaileak, eta hizkuntzaren teoria bat, zer ebaluatu behar den jakinaraziko duena.

Autoebaluatzen ikastea idazten ikastearen aldagai bilaka daitekeenez, autoebaluazioaz dihardugunean zertaz ari garen azaltzea merezi duela dio Teresa Ribas-ek emanaldi honetan, autoebaluazioaren bidean jartzen den ikaslea hizkuntza gehiago eta sendoago ikastera iritsiko delakoan.