Bidaide

Linguistikak hizkuntzari buruz sorturiko teoriak eta hizkuntza desberdinez eskaintzen dituen zehaztapenak eginkizun praktikoetara ekartzea, hauetarako egokitzea eta, izenak berak nahiko argi dioenez, hauei aplikatzea dagokio hizkuntzalaritza aplikatuari. Honen xedea praktikoa da, ez teorikoa. Hizkuntz aplikazioen eremuak asko dira: itzulpen teknikak, komunikabideen ingeniaritza, literatur kritika,  hizketa-akatsen sendabideak, etab.

Euskararen irakaskuntzan gutxien landutako gaitasuna mintzamena izan dela, kontutan izanik, komenigarri iruditu zaigu ingelesa eta beste hizkuntza moderno batzutan erabiltzen den zenbait material euskararen irakaskuntzan ere erabiltzea. Beraz ingelesaren irakaskuntzan mintza-praktikarako erabiltzen diren rol-joko batzu euskaratu eta egokitu egin ditugu.

Bi dira gure klaseetan erabil ditzakegun bideak experimentaziorako metodoa aukeratzerakoan. Metodo «standard» baten atxikimena izango litzateke bata, eta joera eklektikoaren hautapena bestea.

Ondoko lerroetan saiatuko naiz Bilboko HABE Euskaltegian aurrera daramatzagun ekintza batzuk azaltzen, eta hori egiteko komenigarri da asmo nagusiak zeintzuk ziren aurretik adieraztea.

Canadako pentsalariek badute axalez halako atsegintasun bat edukazio onezko gogortasun apurtxo batekin nahasirik. Horrelako bi pertsonekin hitz egitekoak gara. Beren Herria txiki izatearen korapilo eta nolakotasunak (Quebec herrialdea, lurrez agitz zabala izan arren, 400 milioi anglofonoz inguraturik dago) beren mugaz harantz ezagun izan daitezela nahi lukete. Baina beldurti xamar azaltzen dira harremanetan. Gehiegizko berriketari lekurik ez diote eman nahi.

Sor eta lor geratu ginen Quebec-en, Euskal Herritik hango egoera linguistikoa eta frantsesaren hizkuntz borroka aztertzera joan ginenok. Izan genuen, noski, horretarako arrazoirik. Gure harriduraren eragileen artean bada bat azpimarratu gabe gera ezin daitekeena: Quebec probintzian eta, maila apalago batean, Canada osoan frantses hizkuntza berreskuratzeko eta herria frantsesteko eraiki den burokrazia eta erakunde-sare erraldoia, alegia

1960. urteetan Canadako politika nagusia, ingelesa eta frantsesa neurri berean ezartzea izan da. Eta hona geroztik zer gertatu den: 1963an Canadako Gobernadore jeneralak: «Elebitasun eta kulturabitasunari buruzko Erregimenaren izeneko taldea» antolatu du, Laurendeau eta Dunton jaunak zuzendari. Bost urte ondoren, 10 liburuko «B.B. txostena» (rapport «Bilingüisme-biculturalisme ») argitaratu dute, gomendio asko emanez: bi herrien berdintasuna, bi hizkuntzen erabilera ikastetxetan, administrazioan, lantegietan eta halakoak.

Quebec-eko gaurko hizkuntz egoera, joera nagusiak edo gerorako plangintza ulertuko bada, 60. urteetara jo beharko dugu gutxienez, orduan hasi baitzen «iraultza baketsua». Bestalde Quebecek autonomia eta burujabetza berreskuratzeko prozesuaren esparruan sartu beharko genuke hizkuntzaren berreskuratze eta frantseste orokorra,